3 Zob...

Odnośniki

Smutek to uczucie, jak gdyby się tonęło, jak gdyby grzebano cię w ziemi.

na ten temat Grzegorz W. Kołodko, Od szoku do terapii. Ekonomia i polityka transformacji,
Poltext, Warszawa 1999 oraz Joseph E. Stiglitz, Globalizacja, PWN, Warszawa 2004.
4 Zob. G. W. Kołodko, O Naprawie..., op. cit.
3
więcej, trzeba mieć teŜ prowzrostową koncepcję włączania się do szerszego układu, jakim jest
globalizująca się gospodarka.
Tę dalszą, gdyŜ nawet jeśli uda się podczas kilku kolejnych lat – powiedzmy w okresie 2005–
07 – utrzymać relatywnie wysoką stopę wzrostu, to wcale jeszcze nie zapewnia kroczenia po
ścieŜce wzrostu PKB rzędu 5–7% w następnych latach. A jest to nie tylko poŜądane, ale i
moŜliwe. Pod warunkiem wszak, Ŝe prawidłowa będzie polityka dalszych zmian
instytucjonalnych i reform strukturalnych, umiejętnie będzie prowadzona polityka finansowa
sprzyjająca równowadze ekonomicznej i formowaniu się rodzimego kapitału, doceniane
będzie znaczenie inwestycji w kapitał ludzki i rozwój twardej infrastruktury gospodarczej. To
wszystko jest moŜliwe, ale to wszystko jest zarazem niepewne. To zaleŜy od naszej
wiedzy, od jakości klasy politycznej, od funkcjonowania polskiej demokracji. Niestety,
wiele zjawisk pojawiających się na tych obszarach nie nastraja optymistycznie. Tym bardziej
trzeba starać się stawiać właściwe pytania i poszukiwać na nie trafnych odpowiedzi. I taką
właśnie próbę podejmujemy w tej właśnie ksiąŜce.
Poniekąd
stanowi
ona
kontynuację
wcześniejszego
projektu
badawczego
realizowanego przez Centrum Badawcze Transformacji, Integracji i Globalizacji TIGER
(www.tiger.edu.pl) w WyŜszej Szkole Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona
Koźmińskiego w Warszawie (www.kozminski.edu.pl) w roku 2002. Jego efektem jest praca
zbiorowa znakomitego grona ekonomistów i ekspertów5. Przyznać wszak muszę, Ŝe
szczególnych kłopotów autorom nastręczała próba wydłuŜenia perspektywy czasowej
prowadzonych analiz i projekcji procesów rozwojowych oraz dokonywanych w ich ramach
prognoz. O przyszłości pisać bowiem nie jest łatwo. JednakŜe trzeba takie wysiłki
podejmować, starając się moŜliwie daleko wydłuŜać perspektywę czasową, gdyŜ wtedy
widać jeśli nie lepiej i wyraźniej, to na pewno inaczej i ciekawiej. Wtedy dopiero
pojawiają się pytania i dylematy, które całkowicie gubi z widzenia bieŜąca polityczna
szarpanina, „dojutrkowe” oceny i ekstrapolacje przeróŜnych analityków, płytkie, doraźne
komentarze publicystyczne.
Kolejną próbą na tym polu jest niniejsza praca. Jest to przedsięwzięcie niełatwe nie
tylko ze względu na ogrom podjętych tutaj wątków zarówno stricte ekonomicznych i
5 Zob. Grzegorz W. Kołodko (redakcja naukowa), Rozwój polskiej gospodarki. Perspektywy i
uwarunkowania, Wydawnictwo WyŜszej Szkoły Przedsiębiorczości i Zarządzania im. Leona
Koźmińskiego, Warszawa 2002.
4
finansowych, jak i społecznych i politycznych, ale właśnie z powodu ryzyka związanego z
wydłuŜaniem horyzontu czasowego, poza który chcemy spojrzeć. Udaje się to z rozmaitym
skutkiem, ale z pewnością poszerza i pogłębia pole toczącej się debaty o moŜliwościach i
perspektywach rozwojowych polskiej gospodarki. A debata ta bezsprzecznie musi być
kontynuowana.
Część pierwsza ksiąŜki – „Od czego zaleŜy szybki wzrost gospodarczy i czy jest on
moŜliwy w Polsce?” – zawiera pięć rozdziałów. W pierwszym z nich omawiam znaczenie
instytucji dla wzrostu gospodarczego, podkreślając przy okazji fundamentalne znaczenie
polityki dla ich sprawnego działania oraz aspekt kulturowy prawidłowego funkcjonowania i
rozwoju gospodarki. W rozdziale drugim – NOWE PODSTAWY MIKROEKONOMII I
MEZOEKONOMII DŁUGOOKRESOWEGO WZROSTU GOSPODARCZEGO – Adam
Noga rozpatruje teoretyczne uwarunkowania wzrostu produkcji z punktu widzenia sfery
mikroekonomicznej i mezoekonomicznej, co stanowi takŜe dobry punkt przejścia do
makroekonomicznych dywagacji Leona Podkaminera w rozdziale trzecim zatytułowanym
CZY W POLSCE JEST MOśLIWY SZYBKI I DŁUGOTRWAŁY ROZWÓJ? W moŜliwość
taką autor powątpiewa, argumentując na rzecz swojej linii rozumowania tak od strony
uwarunkowań procesów rozwojowych w naszym kraju, jak i z perspektywy porównań
międzynarodowych. Czwarty rozdział ma charakter specyficzny, podejmuje w nim bowiem
próbę odpowiedzi na pytanie, co wynika z przemian minionych lat dla kolejnego
piętnastolecia Władysław Baka, który odegrał znaczną rolę podczas historycznych obrad
Okrągłego Stołu wiosną 1989 r. Tym właśnie zagadnieniom poświęcony jest rozdział
EKONOMICZNE IDEE OKRĄGŁEGO STOŁU PO PIETNASTU LATACH. WNIOSKI
NA PRZYSZŁOŚĆ. W rozdziale piątym DEFICYT ZAUFANIA A ZRÓWNOWAśONY
WZROST GOSPODARCZY Juliusz Gardawski zastanawia się nad obiektywnymi
ograniczeniami dynamicznego wzrostu, zwracając uwagę na bariery i specyficzne wąskie
gardła, jakie w tym zakresie powoduje deficyt, którym ekonomiści z rzadka się zajmują, a
mianowicie – brak zaufania społeczeństwa do klasy politycznej i prowadzonych przez nią
polityk.
Część drugą – „Rola kapitału zagranicznego i wymiany międzynarodowej w
stymulowaniu wzrostu” – otwiera rozdział Danuty Hübner zatytułowany WPŁYW
CZŁONKOSTWA W UNII EUROPEJSKIEJ NA WZROST GOSPODARCZY POLSKI.
5
Przekonuje ona o istotnym i pozytywnym wpływie konwergencji systemowej oraz integracji z
Unią Europejską (UE) na długookresową dynamikę rozwojową, akcentując w tym kontekście
znaczenie wzmocnienia instytucjonalnego naszej gospodarki, korzyści skali z włączenia się
do wspólnego obszaru ekonomicznego 25 państw UE oraz dopływ dodatkowego kapitału
współfinansującego naszą ekspansję ekonomiczną. W kolejnym rozdziale pt. WPŁYW
WYMIANY MIĘDZYNARODOWEJ NA WZROST GOSPODARCZY (PERSPEKTYWA
DŁUGOOKRESOWA) Grzegorz Wójtowicz wpierw wydłuŜa horyzont dokonywanych analiz
i ocen daleko wstecz, retrospektywnie, aby stąd między innymi wyprowadzać swoje