ODNOWIENIE SCHOLASTYKI...

Odnośniki

Smutek to uczucie, jak gdyby się tonęło, jak gdyby grzebano cię w ziemi.
Szarpa?a j? jak szalona, ods?aniaj?c cal po calu wszystkie ciemne zakamarki, pr?buj?c znale?? co? uzasadniaj?cego jej podejrzenie...
przeciwstawne obozy: środowisko naukowe oraz osoby zaangażowanereligijnie...
się krew we mnie rozgrzeje, zapomnę, żeś kobietą i piękną! Zaprawdę, mogę ujrzeć tylko szpiega, co tym dla mnie wstrętniejszy, że jego panem Rzymianin!...
i jej poszukujących nie znajduje zatrudnienia...
Duterly wycofała Kolor, jednak za przykładem Qeesa wysłała kulę stigieł...
Rozdział 30 - Nigdy nie widziałeś czegoś takiego na własne oczy?Sam podskoczył z wrażenia...
Czynniki rozwoju społecznego"Rozwój nadorganiczny" przejawia się już zaczątkowo w świecie owadów,wśród mrówek, pszczół i in...
- Dlaczego? Proszę cię, Holden! Nie będę ci przeszkadzała, tylko pojadę razem z tobą...
Pahner wziął głęboki oddech i spojrzał na wielkiego Mardukanina...
This is why it is unwise to talk of stress (as some people have done) in terms of degrees of loudness, since loudness is in part a product of the inherent sonority of sounds...

Smutek to uczucie, jak gdyby się tonęło, jak gdyby grzebano cię w ziemi.

Swiecka filozofia weszla byla po 1830 r. w nowa ere -
minimalistyczna, antymetafizyczna. W filozofii katolickiej przejscie to na razie sie nie odbilo; odbilo sie dopiero w pól wieku pózniej, gdy pozytywistyczna, areligijna, achrzescijanska postawa filozofii doprowadzila do zwartego frontu zarówno filozofów, jak i szerokich mas inteligencji. Filozofia katolicka znalazla sie wówczas w odosobnieniu, obca tendencjom epoki, bodaj wiecej jeszcze niz w XVIII w., w dobie Oswiecenia.
Aby móc walczyc z jednolitym frontem przeciwników, musiala sama stworzyc jedno lity front, program, metode. Wyrazem tej potrzeby, a zarazem glówna pobudka do odnowy stala sie slynna encyklika papieza Leona XIII Aeterni Patris, z 1879 r. Byla inspirowana, jak sie zdaje, przez pózniejszego kardynala Merciera. Wzywala do wzmozenia filozoficznej pracy katolików i, wbrew rozproszeniu ostatnich pokolen, do skupienia jej, do przyjecia jednolitego wzoru, mianowicie wzoru scholastyki, zwlaszcza w postaci pod wieloma wzgledami najdoskonalszej, jaka jej dal Tomasz z Akwinu. Encyklika ta stanowi granice dwóch okresów filozofii katolickiej. Od niej zaczyna sie nowa scholastyka, nowy tomizm.
Miala podwójny skutek: najpierw - wzmogla wysilek filozoficzny katolików; bezposrednio po niej powstaly niezliczone publikacje, poswiecone filozofii i historii filozofii chrzescijanskiej. Po 1930 r.
wychodzilo rocznie okolo tysiaca prac filozoficznych pisanych ze stanowiska tomistycznego; w samym Collegium Angelicum w Rzymie bylo 16 katedr filozofii. Po wtóre zas, skupila wysilki, utworzyla jednolita filozofie katolicka.
KIERUNKI NEOSCHOLASTYKI. W tej nowej scholastyce wyodrebnily sie jednakze dwa kierunki.
l. Jeden z nich byl konserwatywny, wystepowal z przekonaniem, ze Tomasz osiagnal w zasadzie to wszystko, co bylo filozofii potrzebne, ze nalezy sie go wiernie trzymac. Kierunek ten reprezentowali zwlaszcza dominikanie, w duchu jego pracowalo rzymskie Angelicum, uniwersytet we Fryburgu szwajcarskim, liczne klasztory francuskie. W Polsce rzecznikiem jego byl o. Jacek Woroniecki. Kierunek ten byl w opozycji nie tylko przeciw kierunkom niekatolickim, ale takze przeciw wszystkfm katolickim, które nie byly tomizmem. Jesli nazywa sie go „nowa" scholastyka, „neoscholastyka", „neotomizmem", to w sensie chronologicznym, bo rzeczowo od dawnej scholastyki, dawnego tomizmu wlasnie nie chcial sie róznic. Jednakze nie kwestionowal, ze w tomizmie moga byc ulepszenia i postep. - Kierunek ten nie wyczerpuje neoscholastyki, jest w niej nawet mniejszoscia.
Odrózniac od niego nalezy stanowisko niektórych uczonych katolickich, zajmujacych sie wprawdzie wylacznie filozofia sredniowieczna, ale z intencja historyczna, dla zbadania, w jakich warunkach powstala, jakie miala naprawde zamierzenia, wlasciwosci, poglady. Najbardziej znanymi jego przedstawicielami byli kardynal Ehrle, Baeumker, Grabmann,
Mandonnet, Gilson, M. De Wulf, Michalski. Prad ten wydal najznakomitsze dziela filozoficznej mediewistyki.
2. Drugi zas kierunek neoscholastyki zmierzal wlasnie do dalszego rozwijania mysli sredniowiecznej.
Odpowiadalo to encyklice Leona XIII, w której bylo powiedziane : novis vetera augere. Pewne punkty filozofii sa nietykalne: przede wszystkim prawdy wiary, istnie nie Boga, niesmiertelnosc duszy, wolnosc woli, a takze niektóre inne twierdzenia filozo ficzne, jak obiektywnosc prawdy, mozliwosc metafizyki, realnosc swiata. Nieuniknione tez jest przeciwienstwo neoscholastyki z materializmem, determinizmem, subiektywizmem. Ale reszta jest otwarta dla badan. I nowa scholastyka nie powinna stac na miejscu. Niektórzy zapytuja - tak pisal czolowy jej przedstawiciel, kardynal Mercier - czy mysli ona o powrocie do wieków srednich i czy utozsamia prawdziwa filozofie z pogladami jednego ówczesnego filozofa, l odpowiadal: „oczywiscie nie: nie ma mowy o nawróceniu mysli ludzkiej o kilka wieków wstecz". Wszak i sama scholastyka nie stala na miejscu i nie z jednego czerpala zródla: nie ma wiec nawet historycznej racji, by tak czynila neoscholastyka. Wszak sam Tomasz postepowal eklektycznie: stanal zasadniczo na stanowisku Arystotelesa, ale w najszerszych rozmiarach wlaczal do swej filozofii pierwiastki Platonskie i Augustynskie. Kazda sluszna mysl, jaka spotkal, uwzglednial w swym systemie: tak tez nalezy postepowac i nadal. Nowa scholastyka ma byc nowa nie tylko w sensie czasowym, ale i rzeczowym.
Niekoniecznie nawet musi byc tomizmem. I rzeczywiscie obok neotomizmu wystapil w niej 182
neoaugustynizm. Klasztor franciszkanski w Quarachi stal sie osrodkiem nowego skotyzmu. Niemiecki mysliciel J. Hessen wystapil wrecz z haslem: augustyhizm przeciw tomizmowi.