Mi�so wi�kszych gatunk�w jest jadalne; sk�rki, cho� nie najlepszej jako�ci, wykorzystywane s� w ku�nierstwie...

Odnośniki

Smutek to uczucie, jak gdyby się tonęło, jak gdyby grzebano cię w ziemi.
Niemniej obawiałem się wyjść z lasu — choć skądinąd było oczywiste, że prędzej albo później wyjść muszę...
Najgorsze ze wszystkiego jest oczywiście "ja", które jest prawie wszechobecne i prawie nieoporne, choć poprzez swe głębokie zakorzenienie nie do końca...
Mahskevic nie podniósł nawet wzroku znad swych korzennych roślin, choć przerwał wyrywanie chwastów na dość długo, by zastanowić się nad tą propozycją...
Choć na pierwszy rzut oka Terranova wydawała się zwarta i masywna, rozcinało ją prawie na dwoje rozciągnięte południkowo morze wewnętrzne, zwane...
Polecenie traceroute zwykle jest wykorzystywane w ten sposób, jak polecenie ping – jako parametr należy podać nazwę hosta docelowego...
Takiego wszyscy bardzo zawsze lubili, bo choć sam nie podpowiadał, umiał jednak zrobić hałas, wywrócić się z ławką, pomagał na wszystkie sposoby...
a żadna ze stron, mimo półminutowej obserwacji, nie wykonała najmniejszego ruchu, choć nie ulegało wątpliwości, że obcy nie żywią przyjaznych zamiarów...
Reynevan, choć sercowe perypetie Hackeborna obchodziły go wielekroć mniej od zeszłorocznego śniegu, udawał, że słucha, grzecznie potakiwał, nie warto, w...
hazardu tak samo jak większość mężczyzn od wzięcia udziału w krzepkim turnieju, gdy siedzą bezczynnie na trybunie i patrzą, jak inni wymierzają rzetelne ciosy...
Islena przyłapywała się na coraz większym poleganiu na żonie Baraka i nie potrwało długo, zanim obie, jedna ubrana na zielono, a druga odziana w...

Smutek to uczucie, jak gdyby się tonęło, jak gdyby grzebano cię w ziemi.

Dydelf p�nocny do��
cz�sto s�u�y za zwierz� laboratoryjne. D. wyst�puj� w Ameryce Po�udniowej i �rodkowej, jeden gatunek (dydelf p�nocny) si�ga po
po�udniow� Kanad�. Szcz�tki kopalne znane s� od kredy;
�wczesne d. bardzo niewiele r�ni�y si� od �yj�cych dzisiaj. W trzeciorz�dzie zamieszkiwa�y tak�e Europ�. [H.K.]
dzik (Sus scrofa) � przedstawiciel rodziny ->�winiowatych, og�lnym wygl�dem zbli�ony do �wini domowej, kt�rej jest przodkiem.
D�ugo�� g�owy i tu�owia 1,4�1,9 m, ogona 15�
�30 cm, wysoko�� w k��bie do l m; ci�ar samc�w 75�
�350 kg, samic 35�100 kg. Samce, zwane ody�cami, wyr�niaj� si� od samic, zwanych lochami lub s a m u-r a m i, silnie
rozwini�tymi g�rnymi k�ami�w j�zyku my�liwy^ fml^nmi l rln1nvrm p9'vli
dziobak
Dzik
da si� z w�os�w we�nistych i szczeciniastych w�os�w o�ci-stych, szczeg�lnie d�ugich wzd�u� grzbietu. Dz. zamieszkuje lasy li�ciaste i
mieszane, najcz�ciej podmok�e. Zwykle przebywa w stadach, tzw. watahach, kt�rym przewodzi stary samiec. Jest wszystko�erny, jada
zielone cz�ci ro�lin, grzyby, korzenie i k��cza, owoce i nasiona (�o��dzie, bukwie), larwy owad�w i wszelki inny dost�pny mu pokarm
zwierz�cy. Cz�sto �eruje ryj�c w �ci�ce le�nej. Aktywny g��wnie noc�, dzie� sp�dza w g�stwinie le�nej w legowisku zwanym bar�ogiem.
W okresie rui, zwanej huczk�, trwaj�cej od listopada do lutego, samce walcz� ze sob�. Ci��a trwa 114�140 dni. W miocie 2�8,
wyj�tkowo do 12 m�odych. W Polsce m�ode, zwane warchlakami, rodz� si� przewa�nie w kwietniu; ubarwienie maj� jasno-br�zowe z
licznymi czarnymi pasami wzd�u� cia�a, stopniowo zanikaj�ce w wieku 2�3 miesi�cy. Okres laktacji trwa do 4 miesi�cy; po 3
tygodniach �ycia warchlaki zaczynaj� pobiera� sta�y pokarm. Dz. bywa po�yteczny w lesie, gdy� przez rycie u�atwia odnawianie si� lasu,
niszczy te� wiele szkodnik�w. Mo�e jednak wyrz�dza� znaczne szkody na polach przyle�nych. Jest cenionym zwierz�ciem �ownym; w
Polsce odstrza� roczny wynosi ok. 18 ty�. sztuk. Rozmieszczenie dzika obejmuje prawie ca�� Europ� i Azj�, ��cznie z Indiami i
Archipelagiem Sundaj-skim, a tak�e p�nocno-
-wschodni� cz�� Afryki. W Polsce wyst�puje w ca�ym kraju (tabl. XII�2). [L.S.]
dziobak (Ornithorhynchus ana-tinus) � jedyny przedstawiciel rodziny dziobak�w (Orni-thorhynchidae), nale��cej do rz�du -^-
stekowc�w. D�ugo�� g�owy i tu�owia 30�45 cm, ogona 10�15 cm; ci�ar 0,5�
�2 kg. Cia�o sp�aszczone grzbietowobrzusznie, o s�abo wyodr�bnionej szyi i szerokim ogonie, pokryte jest g�stym,
Dziobak
ciemnobr�zowym futrem ze srebrzystym nalotem. Ma��owin usznych brak. Stopochod-ne, 5-palczaste, skierowane na boki ko�czyny
przystosowane s� do p�ywania i do rycia. Palce z��czone s� b�on� i wyposa�one w ostre pazury. Na tylnych ko�czynach wyst�puj� u
samc�w rogowe ostrogi, na kt�rych znajduje si� uj�cie gruczo�u jadowego, czynnego tylko w okresie rui. Dz. doskonale nurkuje,
orientuj�c si� wy��cznie dotykiem, oczy i
61
d�ejran
otwory uszne bowiem s� w�wczas zamkni�te. Pysk zako�czony rogowym dziobem, podobnym do dzioba kaczki. Wyst�puj�ce na brzegu
dzioba listewki s�u�� do odcedzania wody i mu�u przy poszukiwaniu pokarmu, kt�ry sk�ada si� z pier�cienic, larw owad�w, �limak�w, a
przede wszystkim ma��w. Dz. �eruje wy��cznie w wodzie. Pokarm gromadzi w obszernych torbach policzkowych i dopiero gdy s� ca�-
kowicie wype�nione, wychodzi na brzeg, aby go spo�y�. Muszle mia�d�y rogowymi kraw�dziami szcz�k. �yje pojedynczo lub parami nad
brzegami rzek, strumieni i jezior, gdzie kopie nory i urz�dza komor� gniazdow�. W gnie�dzie z wilgotnych li�ci samica sk�ada l�3 jaj,
d�ugo�ci ok. 17 mm, okrytych skorupk� z du�� zawarto�ci� w�glanu wapnia. Jaja s� wysiadywane przez 7�
�10 dni; w tym czasie samica nie opuszcza nory i nie od�ywia si�. M�ode po wykluciu s� nagie i niedo��ne. Przez prawie 4 miesi�ce
�ywi� si� mlekiem. Gruczo�y mleczne u�o�one s� na brzuchu samicy w formie 2 p�l. Sutek brak; gruczo�y uchodz� u nasady w�os�w. W
czasie karmienia samica le�y na grzbiecie, a m�ode zlizuj� mleko �ciekaj�ce po sier�ci. Dz. �yje ok. 15 lat. Poniewa� futro jego by�o
wysoko cenione, zosta� prawie zupe�nie wyt�piony. Obecnie dzi�ki ca�kowitej ochronie jest zn�w liczniejszy. Zamieszkuje po-�udniowo-
wschodni� Australi� i Tasmani�. [B.Rz.-K.]
d�ejran (Gazella subgutturosa)
� gatunek z rodziny ->-kr�to-rogich, nale��cy do grupy
�-gazeli. D�ugo�� g�owy i tu�owia samc�w 110�115 cm, samic do 110 cm, d�ugo�� ogo-
D�ejran
na 16�20 cm, wysoko�� w k��bie 64�75 cm; ci�ar samc�w do 33 kg, samic do 20 kg. Budowa lekka, filigranowa, nogi smuk�e, szyja
wyd�u�ona, oczy du�e, czarne; rogi d�ugo�ci 25�40 cm, proste, pokryte pier�cieniowatymi zgrubieniami, ko�ce zakrzywione do �rodka.
Ubarwienie wierzchem piaskowoszare, sp�d cia�a, szyja i wewn�trzna strona n�g bia�e. D�. zamieszkuje tereny pustynne i p�pustynne;
w g�rach dochodzi do wysoko�ci 3500 m. n.p.m. Zim� aktywny przez ca�y dzie�, latem rano � wieczorem. �ywi si� soczystymi
cz�ciami ro�lin zielnych i jagodami, zim� � kor� krzew�w. �yje w ma�ych grupach do kilkunastu sztuk, niekiedy w czasie w�dr�wek
skupia si� w ogromne stada. Okres godowy zale�nie od klimatu przypada na listopad, grudzie� lub stycze�. D�ugo�� ci��y 160�180 dni.
M�ode, l lub 2 w miocie, zdolne s� do biegania po 3 b�d� 4 dniach �ycia. D�. jest zwierz�ciem poszukiwanym ze wzgl�du na cenione