swobodnie w po�udniowej Francji...

Odnośniki

Smutek to uczucie, jak gdyby się tonęło, jak gdyby grzebano cię w ziemi.
-od po�udnia: Morze Andama�skie, Morze Arabskie, Ocean Indyjski-Kontynent azjatycki graniczy tak�e z morzami wewn�trznymi (Morze Czerwone, Morze Czarne, Morze...
Bóg to radość, Bóg to szczęśliwość, Bóg to zdrowie, Bóg to swoboda, Bóg to przyjemność, Bóg to wygoda i wszystko, co najlepsze...
Na początku wiosny, kiedy wiatry zaczynały dąć z innych kierunków, a w Certando, Tregei i na południowych krańcach ziemi zwanej niegdyś Tiganą nie stopniały...
Choć na pierwszy rzut oka Terranova wydawała się zwarta i masywna, rozcinało ją prawie na dwoje rozciągnięte południkowo morze wewnętrzne, zwane...
Legendy i podania polskieWo�y stanowi�y do �redniowiecza, a w Polsce po�udniowej i u licznych narodowo�ci s�owia�skich do niedawna, podstawow� sil� poci�gow�...
465traktowa�y bowiem ca�� Europ� Po�udniowo-Wschodni� (w tym i Jugos�awi�) jako teren ekspansji ekonomicznej i baz� zaopatrzenia w surowce...
Pitt odwrócił się i spojrzał przez przejrzystą bańkę kabiny na ultramarynowy, ciemny błękit, sięgający dalekiego południa...
Wczesnym południem skierował się ku wzgórzom i zaparkował samochód kil- kaset metrów od zakazanego miejsca...
Afganistan, na po�udnie po Tybet, na wsch�d po zachodnie prowincje Chin...
sulidory rzadko pojawiały się poza strefą mgieł i Gundersen nie czuł się z nimi swobodnie...

Smutek to uczucie, jak gdyby się tonęło, jak gdyby grzebano cię w ziemi.

W owym czasie zetkn�� si� on r�wnie� z Piotrem z Bruis. W 1119 r. zosta� skazany
przez synod w Tuluzie. W 1135 r. arcybiskup Aries sprowadzi� go na sob�r obraduj�cy w Pizie, gdzie Henryk przyzna�
si� do winy, na co Bernard z Clairvaux zaoferowa� mu azyl w Citeaux. Henrykowi uda�o si� jednak stamt�d zbiec, dzi�ki
czemu podj�� znowu apostolsk� misj� w�drownego kaznodziei. W 1147 r. musia� ucieka� z Tuluzy przed Bernardem,
kt�ry wyg�aszaj�c kazania rozpocz�� szerok� kampani� przeciw niemu. Na koniec trafi� do wi�zienia, w kt�rym
prawdopodobnie umar�.
Henryk jest by� mo�e najbardziej znacz�cym spo�r�d apostolskich w�drownych kaznodziej�w pierwszej po�owy XII
w. Wyr�nia� si� on doskona�� znajomo�ci� Biblii i darem wyg�aszania przekonuj�cych m�w. Za �r�d�o wiary uznawa�
jedynie Bibli�, odrzucaj�c wszelk� tradycj�. Grzech pierworodny dotyczy jego zdaniem tylko Adama i Ewy; czyli nie ma
�adnego grzechu dziedzicznego. Henryk opowiada� si� ponadto za chrztem doros�ych. Ma��e�stwo nie jest, wed�ug
niego, sakramentem, lecz tylko uk�adem mi�dzy partnerami, kt�ry nic nie obchodzi Ko�cio�a. W�adz� wi�zania i
rozwi�zywania maj� nie tylko kap�ani, ale tak�e laicy. Eucharystia jest wa�na wy��cznie wtedy, je�li sprawowana jest
przez godnych kap�an�w. Tym samym Ko�ci� pozbawiony zostaje swej roli niezb�dnego dla zbawienia po�rednika
mi�dzy Bogiem i cz�owiekiem; hierarchia, jak r�wnie� budowle ko�cielne i organizacje s� zb�dne. Podobnie jak uczyni�
to ju� wcze�niej Piotr z Bruis, tak�e i on odrzuca� wstawiennictwo za zmar�ych.
Pobo�na gorliwo�� wi�tego Bernarda skierowana zosta�a tak�e przeciwko Arnoldowi z Brescii, tamtejszemu
kanonikowi. Studiowa� on w Pary�u u Abelarda, uznanego przez Bernarda za heretyka i z tego powodu
dyskryminowanego. Arnold opowiada� si� za idea�em biednego, w�drownego Ko�cio�a, opartego na wzorcu
prako�cio�a (ecciesiae p�mitwae forma). Od biskup�w i ksi�y ��da� �ycia podporz�dkowanego Chrystusowi.
Oczywi�cie mia�o to w takiej samej mierze dotyczy� papie�a: mia� on prawo do okre�lenia "aposto�", o ile jego �ycie i
jego nauka pozostawa�y w zgodzie z �yciem aposto��w. Na rzecz tego celu nie szcz�dzi� te� aktywnych wysi�k�w: gdy
Rzymianie pr�bowali zorganizowa�
187
bunt przeciwko papie�owi Eugeniuszowi III (1145-1153), d��c do odtworzenia staro�ytnej republiki i przywr�cenia
wolno�ci obywateli, Arnold by� w�r�d nich. W�adz� papie�a nale�y zredukowa� wy��cznie do sfery duchowej, on za�
� jak w Starym Ko�ciele � powinien zadowoli� si� dobrowolnymi ofiarami wiernych. W tej sytuacji Bernard z
Clairvaux napisa� do Rzymian list, w kt�rym opowiada� si� nie za idea�ami prako�cio�a, lecz za spraw� papie�a, kt�ry by�
cystersem i jego uczniem.
Arnold, kt�ry w 1155 r. znalaz� si� pod w�adaniem cesarza Fryderyka I Barbarossy, w uprzejmym ge�cie zosta� przez
niego wydany papie�owi Hadrianowi IV. Gdy cesarz i papie� musieli opu�ci� Rzym, Arnold, jako heretyk i buntownik,
zosta� powieszony, a nast�pnie spalony przez prefekta miasta w pobli�u g�ry Soracte. Czy jego pogl�dy zas�ugiwa�y
rzeczywi�cie na miano heretyckich? Wydaje si� to jeszcze bardziej w�tpliwe ni� w przypadku innych w�drownych
kaznodziej�w tej epoki. By� on w ka�dym razie znacz�c� postaci� profetyczn�: swym wnikliwym spojrzeniem potrafi�
przenika� zamiary si� politycznych swego czasu, jego idee odbi�y si� echem r�wnie� daleko w przysz�o�ci. Na pod-
stawie dost�pnych materia��w mo�na stwierdzi�, �e zwolennicy Arnolda nie utworzyli w�asnej sekty, oddzielonej od
Ko�cio�a rzymskiego. "Arnoldyzm" przygotowa� wszak�e grunt dla misji waldens�w w p�nocnych W�oszech.
Tak jak Bernard z Clairvaux znalaz� sobie heretyckiego przeciwnika w mnichu Henryku, podobnie jego przyjaciel
Norbert z Xanten, fundator kanonik�w regularnych z Premontre, mia� swego adwersarza w Tanchelmie z Antwerpii,
kt�ry dzia�a� jako kaznodzieja we Flandrii i Brabancji pocz�wszy od ok. 1122 r. R�wnie� Tanchelm (Tanchelmus,
Tanchelinus) prowadzi� walk� przeciwko grzesznemu klerowi. Odrzuca� ko�cielne sakramenty, w szczeg�lno�ci
eucharysti�. Dla uzasadnienia swych nauk powo�ywa� si� na Bosk� inspiracj�, kt�ra przepe�ni�a go Duchem �wi�tym i
uczyni�a go podobnym Bogu. Odpowiednio okaza�a by�a te� jego zewn�trzna posta� � dla ochrony mia� u swego
boku uzbrojony orszak. W dzia�alno�ci kaznodziejskiej Norberta i jego towarzyszy przeciwko Tanchelmowi zawarty
jest w pewnej mierze pierwowz�r kaza� przeciwko heretykom, praktykowanych p�niej przez Dominika i Franciszka w
za�o�onych przez nich zakonach.
Postaci� przypominaj�c� Tanchelma by� Eon de 1'Etoile, bre-to�ski arystokrata, uwa�aj�cy si� za Syna Bo�ego. W jego
nauce niekt�rzy dopatruj� si� element�w religii celtyckiej. W 1148 r.
188