Pozna�ska rezydencja starosty generalnego reprezentowa�a wysoki poziom dworskiej kultury...

Odnośniki

Smutek to uczucie, jak gdyby się tonęło, jak gdyby grzebano cię w ziemi.
CEL PRACY Celem pracy była ocena poziomu wiedzy z zakresu udzie- lania pierwszej pomocy uczniów szkół ponadgimnazjalnych (liceum i technikum) oraz...
Tak więc nie można też ustalić, czy pewne rodzaje literackie ukształtowały się raczej pod naciskiem zjawisk realnych, czy raczej — norm kulturowych jako...
Zaistnienie filozofii jako dziedziny kultury narodowej, w kt�rej nacja wyra|a sw�j [wiatopogld, byBo mo|liwe, pojawiB si bowiem system okre[lonych poj i metod
Szczeg�ln� form� tw�rczo�ci jest improwizacja ruchowa wymagaj�ca fantazji i kultury ruchu, zrytmizowaniai p�ynno�ci ruchu a jednocze�nie jest podporz�dkowana...
Gdy już dostatecznie podniesiesz poziom energii, wtedy wyobraź sobie, że kreatywna nadwyżka, która zgromadzona została w twoim magazynie many, przepływa...
pokładając się aż do zrównania poziomu swego nosa z płaszczyzną stołu i uczepiwszy się dłońmi za własne kolana, wybuchnął zgoła zbytecznym i...
system funkcyjnyk�w zgodnie z przyj�tymi za�o�eniami in-terwa�owymi tworzy -> skal� muzyczn�, na kt�rej opiera si� muzyka danego �rodowiska kulturowego w danym...
cy czarny materiał, podobny do mikroporowych strojów z „Tylko mi dmuchaj”Kevina, wpuszczony do czarnych butów z wysokimi cholewami...
- Osłabiony? W jaki sposób?- Jego wola może znacząco zmaleć, do poziomu zwykłego starca...
z jednej strony oraz zapotrzebowania rynku pracy na zróżnicowane poziomy kwalifikacji absolwentów – z drugiej...

Smutek to uczucie, jak gdyby się tonęło, jak gdyby grzebano cię w ziemi.

Tomek z W�gleszyna, wychowany w �rodowisku elity ma�opolskiej, rozpoczyna� karier� na dworze kr�lewskim, przebywaj�c w �cis�ym otoczeniu Jagie��y i podr�uj�c z nim na Litw�. Wyniesione z tych kontakt�w do�wiadczenia stara� si� przeszczepia� na w�asny grunt. W ocenie historyka dw�r jego stanowi� o�rodek kultury �wieckiej, opartej na obyczajowych wzorach rycerskich i towarzyskich, znamiennych dla wysokich sfer �wczesnego spo�ecze�stwa.
�rodowiska dwor�w monarszych oraz pan�w feudalnych w Europie dojrza�ego �redniowiecza kultywowa�y wypracowany w szczeg�ach i przekazywany z pokolenia na pokolenie rytua� zachowa�. W XIII i XIV wieku bywa� on przedmiotem opisu w wierszowanych dzie�ach dydaktycznych, podsumowuj�cych i zarazem normatywi-zuj�cych praktykowany kodeks obyczajowy. W Niemczech np. cieszy� si� popularno�ci� traktat Tannhausera (w. XIII) o dworno�ci pt. Hofzucht (Hof� dw�r; Zucht � obyczajno��, karno��, w�a�ciwe zachowanie); we W�oszech � dzie�ko o podobnej tre�ci Bonvesina de la Riva pt. Cortesie (Dworno�ci).
Wa�nym sk�adnikiem dzie� tego rodzaju by� opis rytua�u biesiadnego, urastaj�cego niekiedy (co najmniej od w. XIII) do rangi samodzielnego tematu. Do �r�de� nauk o sposobach ucztowania nale�a�y w Europie chrze�cija�skiej fragmenty Starego Testamentu: rozdzia�y o ucztach (31, 12-24) i o winie (31, 25-32, 13) M�dro�ci
529
Cz. III. Pi�miennictwo p�nego �redniowiecza. Tw�rczo�� w j�zyku narodowym. Poezja
IV. Poezja �wiecka i polemiczno-rdigijna. i. Recytatyw S�oty o dworskim obyczaju biesiadnym
530
Syracha (Eklezjastyk), tak�e fragmenty rozrzucone w ksi�gach Nowego Testamentu. W Niemczech i we W�oszech, a tak�e we Francji i w Anglii, a wi�c tam, gdzie �wiecka kultura dworu prze�ywa�a sw�j rozkwit, pojawia�y si� dzie�ka �aci�skie lub w j�zykach narodowych, przedstawiaj�ce w szczeg�ach przepisy ucztowania. W XIII wieku we W�oszech spisano np. �aci�ski poemat tej tre�ci o incip. �Quisquis es in mensa..." (�Ktokolwiek jeste� na uczcie..."}. W XIV wieku (?) powsta� �aci�ski heksametryczny utw�r Reinera (?) pt. Fagifacetus ( = �zasady eleganckiego ucztowania"; fagi z gr. fagein � je��, �re�, po�era�; �ac. facetus � elegancki, powabny, grzeczny). W Niemczech � obok popularnego Hofzucht, wiele miejsca po�wi�caj�cego zasadom ucztowania � powsta� nie mniej znany anonimowy utw�r pt. Tischzucht (O zachowaniu si� przy stole), podejmuj�cy liczne w�tki tre�ciowe wcze�niejszego poematu Tannhausera. Dzie�ka o tej tematyce mno�y�y si� w XV wieku i p�niej. W Anglii John Russell (w. XV) opisa� obyczaj biesiadny w poemacie pt. Book of Nur tur� (Ksi�ga biesiadowania).
Pareneza biesiadna nie by�a obca pi�miennictwu �aci�skiemu w Polsce. W XIV wieku czytano w szko�ach wierszem: Facetus i Fagi Facetus. We wspomnianym ju� poemacie Frowinusa pt. Antigameratus kulturze sto�u po�wi�cono ca�y rozdzia� XI; motywy biesiadne przewija�y si� przez poematy stanowe z XV wieku: mistrza Olocha De hiis malis... oraz De curie miseria (zob. Tw�rczo�� w j�zyku �aci�skim, rozdz. I, podrozdz. 2, Poematy ,,stanowe").
Europejska dydaktyka biesiadna, wyrastaj�ca z dworskiego rytua�u obyczajowego, pos�ugiwa�a si� wi�zk� topos�w tre�ciowych, zwi�zanych z r�nymi aspektami kultury ucztowania. Przenika�a j� wsp�lna wszystkim dzie�om tendencja przeciwstawienia obyczaju �wysokiego" (w Niemczech ju� w XIII wieku ustali� si� termin Hoflichkeit, oznaczaj�cy �dworno��") � �niskiemu" sposobowi zachowania, w�a�ciwemu warstwom pospolitym. W poemacie Hofzucht dworno�� sfer wy�szych zosta�a skontrastowana z grubym i nieokrzesanym post�powaniem wie�niak�w (geburischen siten).
W utworach omawiaj�cych rytua� biesiadny przedstawiano szczeg�owe przepisy dotycz�ce m.in. odmawiania modlitwy przed posi�kiem, zajmowania przy stole w�a�ciwego miejsca, odpowiadaj�cego stanowi i godno�ci biesiadnika, mycia r�k; nawo�ywano do pow�ci�gliwo�ci w spo�ywaniu pokarm�w i piciu trunk�w, taktownego zabierania g�osu � nigdy przed osobami starszymi i godniejszymi, zabawiania rozmow� i s�u�enia siedz�cym w s�siedztwie damom, kt�rym nale�y okazywa� szczeg�ln� atencj�. Formu�owano wiele szczeg�owych zakaz�w, m.in. maczania nadgryzionego chleba we wsp�lnej misie, wrzucania tam ogryzionych ju� ko�ci (te nale�a�o ciska� pod st�), wycierania nosa w serwet�, sapania i mlaskania przy jedzeniu, drapania si�, d�ubania w nosie, uszach lub oczach, jedzenia obiema r�kami, uk�adania �okci na stole, wk�adania do wsp�lnej misy wyj�tych z ust k�s�w, d�ubania no�em w z�bach, spluwania na serwet� b�d� pod st�, krytykowania potraw, usypiania przy stole itp.