'II! "I101Kiptaryk - gugla, zarzutka z bia�ego sukna bez r�kaw�w w rodzaju kapuzy, kt�r� w czasie niepogody na g�ow� zarzucaj�1...

Odnośniki

Smutek to uczucie, jak gdyby się tonęło, jak gdyby grzebano cię w ziemi.
— Prośba o pomoc, która czekała tysiąc lat, może poczekać jeszcze kilka godzin — albo dni — prychnęła Jonja...
Przez chwilę wahała się - to, co chciała zrobić, nie było zakazane przez zwyczaj, ale mógł dokonać tego tylko ktoś bardzo poruszony, w sytuacji, która go...
Moze w zwiazku z tym pozostaje notatka, która tu wypisuje z poznanskiej "Teczy" nr 43 z roku 1928: "W miasteczku Kuncewicze na pograniczu wschodnim powstala wsród Zydów...
naszych ewolucyjnych uprzedzeń mamy skłonność do myślenia o początku wszechświata jak o pewnej szczególnej chwili, przed którą wszechświat nie...
wiela je godzin? - która godzina?wieprzki - prosiaki, a...
A za chwilę Paris miała poprowadzić Park Lane przez parcours - pod okiem Jane Lennox, która zamierzała opuścić tonący statek Jade’a...
Maria była ciekawa, jaki związek ma krew, która wyciekała spomiędzy jej nóg, z byciem panną, lecz matka nie umiała jej tego wyjaśnić...
Stworzenia zazwyczaj żywiły się energią Ciemnej Strony, która przepływała przez Bane’a, ale konstruowanie holocronu wymagało, żeby Mistrz ukierunkował...
Trzecią córką regenta, z którą najtrudniej sobie radził, była panna de Valois; ojciec nie mógł się oprzeć podejrzeniu, że jest ona metresą diuka de...
Minąłem pokój znajdujący się obok i poczułem na sobie wzrok pedantycznej Gülizar, nerwowej Gülendam i Gülcihan, która właśnie wróciła, położywszy do...

Smutek to uczucie, jak gdyby się tonęło, jak gdyby grzebano cię w ziemi.

Dziewcz�ta ubieraj� si� podobnie jak m�atki, z t� jednak r�nic�, �e na g�owie chustek nie nosz� (chyba tylko w zimowe mrozy), lecz i tu inaczej na g�owie wi�� ni�li kobiety w porze letniej. Za to w kosy zaplataj� tzw. zascizka z w��czki czerwonej, w kt�r� wplataj� cynowe lub mosi�ne guziki (puhowyczki) lub bia�e muszelki pochodz�ce znad Cisy (tzw. kistki, bowtyczki).
Na r�kach a la bransoleta nosz� tzw. rakizki; jest to �a�cuszek mosi�ny (m�czy�ni nosz� je cz�sto tak�e i na szyi). Kolczyki w�asnego wyrobu z mosi�nej blaszki jii� teraz prawie tylko i to ju� tylko u starych kobiet napotka� rao�na, nowsza za� generacja przyozdabia si� kupowanymi kolczykami z miasta. Pier�cienie mosi�ne nosz� kobiety i m�czy�ni wyrobu w�asnego.
Jaaien�w Polny
W Jasienowie Polnym przemaga w kobiecym ubiorze barwa czerwona (ponceau) z domieszk� czarnej. Koszula ma wstawki (p�eczyki) i ozdoby r�kaw�w czerwone i czarne. W obhortce krzy�uje si� barwa czarna z czerwon�, pas we�niany (1/4 �okcia szeroki, a d�ugi na par� metr�w) jest przewa�nie' czerwony, lubo w cz�ci ma poprzeczne pr��ki czarne, zielone, ��te, niebieskie.
Zapaska czerwona z poprzecznymi w�ziutkimi linijkami czarnymi i zielonymi (spada ku do�owi i nosi si� w�ziutko z�o�ona w karby).
Obhortk�, pas i zapask� opasuje jeszcze krajka w r�ne pod�u�ne kolory (przewa�nie czerwony).
Na g�owie ma dziewka w�ziutki z pere�ek r�nobarwnych gierdan, od kt�rego wisz� w ty� wst��ki w��czkowe czerwone, bia�e, czarne, zielone i ��te. Na szyi par� sznur�w paciork�w bia�ych, a pod nimi - czerwonych. Na �wi�to buty ��te.
Ubi�r Hucu��w ulega, jak ka�dy inny, zwykle niewielkim odmia-
1 I.E. Wocell w Grundziige der bohmischen Alterthumskunde (Praha 1845 s. 224) pisze: Spitzige Kappen (Gugeln), die gleich den Kapuzen am Kleide befestigt waren, gehoren zu den altesten Bestandtheilen des deutsehen, italienischen, bohmischen ja des europaischen Costums. Die Chronik von Leoben sagt: Im Jahre 1308 kamen Kapuzen bei Allen auf, bei Bauern, Juden und Hirten. Wir gewahren aber schon in Gugeln gehiiltt die Hirten in einem Pergament-Codex vom Jahre 1167, der sich in der Bibliothek des Prager hochw. Domcapitels befindet.
102
103
nom wed�ug okolicy i miejsca. Dowodz� tego nawet opisy tego ubioru przez r�nych dokonywane autor�w1. Przytoczymy niekt�re dla okazania owych r�nic, czekaj�c na dok�adniejsze i bardziej jeszcze szczeg�owe w tym przedmiocie relacje.
Dawniej jeszcze �. Go��biowski2 powiada o Hucu�ach: M�czy�ni nosz� czarne kapelusze, najcz�ciej czerwon� wst��k� opasane i ozdobione pawimi pi�rami. Koszula bia�a, wyszywana na ramionach czerwonym, czarnym i niebieskim sznurkiem, pospolicie spada im za kolana. Na tej nosz� zwierzchni� sukni� ciemnokawowego koloru, kt�r� bund� nazywaj�; zapewne to keptar lub serdak. Zawieszaj� j� na plecach i przywi�zuj� do szyi sznurkiem kolorowym. Parobcy opr�cz tego ozdabiaj� szyj� paciorkami, metalikami, blaszkami i krzy�ykami. Opasuj� si� pasem rzemiennym, spi�tym na sprz��ki stalowe, na kt�rym wieszaj� zwyczajnie n�, krzesiwo i przetyczk� do fajki. Zamiast obuwia u�ywaj� �yczanych kurpi i nosz� toporek, kt�ry im s�u�y za obron� i podpor� do wdrapywania si� na g�ry i ska�y. Nadzwyczajna zr�czno�� w u�yciu tej broni godn� jest zastanowienia.
Kobiety zam�ne nosz� na g�owie {okrycie czyli) zawoje z cienkiego bia�ego p��tna, a niekt�re z nich ozdabiaj� je pomara�czowego koloru tasiemkami; u�ywaj� fartuch�w we�nianych w paski r�nego koloru, kt�re zowi� fotami. W zimie okrywaj� si� tak jak i m�czy�ni bund�. M�ode dziewice nosz� ozdoby z paciork�w i kolczyki ze szk�a kolorowego. Nie zawijaj� w�os�w, ale je kszta�tnie splataj�, przewi�zuj�c warkocz czerwonymi tasiemkami. Tym sposobem warkocz w okr�g na g�owie u�o�ony ozdabiaj� jeszcze wst��kami r�nego koloru.
J. Wagilewicz3 m�wi: Str�j obojga p�ci bogaty. Wszak�e m�czyzna mniej okazuje pieczo�owito�ci o sw� szat�; wi�c tak doro�li jak i dzieci prawie na jeden spos�b si� nosz�. Koszula kr�tka, ma�o co
1 Ju� S. Witwicki (O Hucu�ach. Rys historyczny s. 38) powiada: Co do miasteczek, to tylko w jednym Mjkuliczynie s� kompletni Huculi, w innych za�, np. w Platynie i Nadwornej zapytani czyli s� Hucu�ami czy B�jkami, zwykle odpowiadaj�: ,,My ne B�jki, ale my sia pyszeme do Huculiw". Wi�c szczep w tych miasteczkach - wida� - �e pierwotnie by� huculski, ale teraz zmienili sw�j ubi�r na d�ugie ruekie kapoty niebieskie z p�tlicami, a biedniejsi na d�ugie serdaki; zmienili te� i swoje zwyczaje.
1 [Lud polski... s. 18]
� J.D. Vnhylevyc op. cit. 1838 z. 4 s. 486-488.
poza pier� si�gaj�ca, na ramionach mere�kami, tj. w kwiaty wyszywana. Spodnie szerokie, czerwone, z grubego sukna. Chodaki z surowej sk�ry wo�okami (we�nianymi wypustkami) g�adko i obcis�o do nogi przymocowane. Szeroki rzemienny pas, gwo�dzikami i guziczkami g�sto nasadzony i obwieszony rz�dami kulek, pier�cionk�w i obr�czek, mi�dzy kt�rymi krzesiwo i d�uga iglica. Za pasem para pistolet�w i n� w pochwie, a niekiedy i d�ugi toporek pisany (tj. na r�koje�ci znaczkami pokre�lony)1; na piersiach drobne ozdobne krzy�yki; przez plecy zawieszony sk�rzany tobo�ec g�sto guziczkami nabity, niekiedy za� pstrobarwna we�niana tajstra, czyli torba (u Hucu��w dziobenka). Gunia kr�tka, czerwona, pod szyj� p�tlic� spi�ta, prawie zawsze z r�kaw�w spuszczona. Pod guni� jedwabiem wyszyta zdobnie bunda, czyli ko�uszek (kiptar). K�obuk, czyli kre-sanie z wysok� okr�g�� nag��wka (bani�), u do�u szerokim opatrzony brzegiem, z przypi�tym p�kiem ptasich pi�r, mianowicie pawich, kwiatk�w albo ga��zek jod�owych.