Hodża skłonił się i przyspieszył kroku...

Odnośniki

Smutek to uczucie, jak gdyby się tonęło, jak gdyby grzebano cię w ziemi.

Siedzący już na wielbłądach poganiacze pochylili się z wysoka ku Nasreddinowi. Wysłuchali słów mędrca. Pokiwali głowami ze zrozumieniem, po czym uśmiechając się stanęli wzdłuż wyznaczonej linii.
Z grzbietu tokińskiego ogiera padła komenda.
Jeźdźcy ruszyli z miejsca pełnym galopem, aż zadudniła ziemia. Wznosząc zasłonę kurzu zniknęli w bocznej uliczce.
Tłum oczekujący na rezultat zafalował gwałtownie i raptem gruchnął wrzaskiem ogromnej uciechy niosącej się pod sklepienie niebios. Ludzie pękali ze śmiechu. Płakali nie mogąc powstrzymać łez wesela, roszących obficie policzki. Radosną wrzawę potęgował ryk przerażonych osłów, nie pojmujących niecodziennego zachowania się swoich panów.
W Kamalbeka jakby piorun ugodził. Poczerwieniał gwałtownie, toczył wokoło nic nie rozumiejącym wzrokiem. Nagle pochylił się nad końskim karkiem, dziabnął rumaka ostrogami i z wrzaskiem wściekłości pogalopował przed siebie.
- Strzeż się Kamalbeka, afandi. Już po raz drugi pozbawiłeś go przyjemności płynących z dręczenia obcych ludzi. A tego wielmoża nie daruje ci nigdy. Poza tym ośmieszyłeś go ponownie wobec wielu mieszkańców Samarkandy i gości przybyłych z daleka. Radzę, afandi, lepiej bierzmy nogi za pas, póki jeszcze nie jest za późno. O, popatrz, Kamalbek już wraca.
To mówiąc Madrasuł nasunął tiubietiejkę głęboko na czoło, chwycił przyjaciela za rękę i skoczył w tłum. Rozkrzyczana, barwna ciżba wchłonęła ich momentalnie.

*

Czy i tym razem domyślisz się, człowieku czytający księgi, co powiedział Hodża Nasreddin poganiaczom, aby zawody nabrały rumieńców nie fałszowanych niczym wyścigów?

W KAMALBEKOWYCH LOCHACH

Opowieść piętnasta o porwaniu
Hodży Nasreddina przez wynajętych
opryszków, a także o srebrnych obolach
poszukiwanych przez mudarrisa z Buchary

Jusup Madrasuł nie taił niepokoju:
- Naraziłeś się człowiekowi niebezpiecznemu, afandi. Sądzę, że najwłaściwiej postąpisz, jeśli skrócisz pobyt w Samarkandzie. Dom mój gościnny, ale ręka Kamalbeka długa. Życzę ci wielu lat życia w najlepszym zdrowiu, Hodżo-aka. I dlatego błagam cię, wracaj czym prędzej do rodzinnej Buchary, do Guldżachon i dzieci.
- Nie obawiaj się, Jusupie. Mam czyste sumienie. No, a kto ma całe spodnie, siada tam, gdzie mu się podoba - odpowiedział z uśmiechem Hodża Nasreddin zapominając, iż spośród licznych doznań ludzkich nienawiść jest najgorętszym uczuciem, które nie tak łatwo przemija.
Z pewnością filozof zmieniłby co rychlej zdanie, gdyby wiedział, że w tej samej niemal chwili, w głębi jednego z mnóstwa rozsianych tutaj kramików, Kamalbek wskazywał nań palcem i szeptał do zgromadzonych zbirów:
- Przypatrzcie się uważnie temu nędznikowi. Oto człowiek, którego musicie schwytać jeszcze dzisiaj. Ale tak, żeby nikt tego nie spostrzegł. Biada waszym głowom, jeśli świadkiem porwania będzie choćby niemowlę.
Pół dnia wysłannicy wielmoży chodzili krok w krok za nie przeczuwającym niczego Hodżą Nasreddinem. Zmieniali się nieustannie, aby ich nie zauważył. W nieskończonej wędrówce labiryntem ulic i uliczek Samarkandy fałszywy derwisz przekazywał śledzonego drobnemu kupczykowi, ten zaś zbirowi w stroju kowala, rzemieślnik ów oddawał mędrca pod opiekę żebrakowi, żebraka zastępował linoskoczek, linoskoczka nosiwoda, nosiwodę gałganiarz, a tego z kolei rzeźnik z bielmem na oku. Zabawa w kota i myszkę trwała do samego wieczora.
W pewnym momencie na skraju bazaru dwóch zbirów poczęło okładać się kułakami, raniąc uszy świadków najgorszymi z uzbeckich wyrazów. Chwila, w której uwaga przechodniów skupiła się na bijących, wystarczyła. Trzy pary silnych rąk błyskawicznie wciągnęły Hodżę w otchłań mrocznego sklepiku. Stojący tuż obok straganu Jusup Madrasuł nawet nie spostrzegł, iż został pozbawiony towarzystwa. Zanim obejrzał się, Hodża Nasreddin rozpłynął się w ciemnościach nocy.
Opryszki Kamalbeka, którzy pod długimi czapanami na wszelki wypadek zawsze nosili ze sobą powrozy, momentalnie skrępowali filozofa tak, że z największą trudnością mógł złapać połowę oddechu.
W legowisku potwora, w pałacu mściwego wielmoży, dokąd wprowadzono Nasreddina potajemnie pod osłoną zmierzchu, spodziewano się gościa. W piwnicy, gdzie go wtrącono, oczekiwał na Hodżę oprawca i dwanaście długich regałów z wymyślnymi narzędziami okrutnych rozrywek.
Hodża Nasreddin rozejrzał się bacznie wokół, gdy tylko wzrok przywykł do pełgającego światła oliwnych kaganków. To, co zobaczył, nie malowało jego losów wesołymi farbami. Teraz dopiero pojął, jak wielkie ziarno prawdy tkwiło w opowieściach o drugim życiu wielmoży, snutych wśród prostych mieszkańców Samarkandy.
A więc to tutaj krwawy Kamalbek załatwiał swoje porachunki z niewygodnymi przeciwnikami? Wielu odważnych zniknęło z ulic grodu bez wieści, w lochach podpałacowych znajdując kres swych ziemskich trosk i kłopotów.