945je�eli wykonanie jej uniemo�liwi�oby w ca�o�ci lub w cz�ci zado��uczynienie roszczeniu osoby trzeciej z poprzednio zawartej umowy...

Odnośniki

Smutek to uczucie, jak gdyby się tonęło, jak gdyby grzebano cię w ziemi.
− obciążenie częściowe − przód 0,22 MPa − tył 0,22 MPa − obciążenie całkowite − przód 0,25 MPa −...
Punktem wyj�cia w analizie wspomnianego splotu uwarunkowa� jest zmiana pozycji kobiety tn� skujtek jej aktywizacji zawodowej poza dolmem i przej�cia cz�ci ci�air�w...
Najgorsze ze wszystkiego jest oczywiście "ja", które jest prawie wszechobecne i prawie nieoporne, choć poprzez swe głębokie zakorzenienie nie do końca...
Z mieczem Gawaina natarł na Gwydiona, który natychmiast upadł w poprzek łoża, wyjąc i strasznie krwawiąc z wielkiej rany na plecach; po chwili, gdy do przodu...
Jak stosować zawarty układA naprzód, co się dotyczy tego wszystkiego, co wyżej wspomnianą umowę ma wprowadzić w zastosowanie; umowę zawierającą, jak...
części doradców odrzucających z założenia jakiekolwiek argumenty wskazujące na specyfikę krajów posocjalistycznych (jako grupy) oraz wielkie różnice...
Cała czwórka spędziła wieczór, pracując w części konferencyjnej apartamentu Donovana i Kate, przy jedzeniu przyniesionym przez obsługę...
Z początku wcale o nich nie myślał, potem, gdy mu coraz częściej wpadały w oczy lub pod rękę, zaczął doświadczać wyrzutów sumienia...
niezrozumiałe szczegóły zawarte w tre ci rzeczonych przywilejów nabior ja niejszego znaczenia i zatrac wszelk niepewno wyra enia dwuznaczne, skutkiem...
Za czym Tristan ukląkł i odarł ze skóry jelenia, nim go poćwiartował; następnie pociął zwierzę na części, zostawiając, jak się godzi, kręgosłup...

Smutek to uczucie, jak gdyby się tonęło, jak gdyby grzebano cię w ziemi.

Przepisy te w niekt�rych przypadkach si� krzy�uj�1.
Do rz�du przepis�w maj�cych na celu ochron� praw wierzycieli nale�� poza k.c. przepisy o prawie upad�o�ciowym (rozp. prezydenta Rzeczypospolitej z 24 X 1934 r. � Dz. U. nr 93, poz. 834) oraz o prawie uk�adowym (Dz. U. nr 93, poz. 836). R�nica mi�dzy tymi przepisami a przepisami k.c. polega na tym, �e zaskar�enie na podstawie tych przepis�w prowadzi do uznania czynno�ci d�u�nika za bezskuteczn� wobec wszystkich wierzycieli (bezkuteczmo�� bezwzgl�dna), podczas gdy zaskar�enie na podstawie przepis�w k.c. powoduje tylko bezskuteczno�� wzgl�dn�, tj. jedynie wobec tego wierzyciela, kt�ry czynno�� prawn� zaskar�y�.
Do przepis�w chroni�cych wierzyciela przed krzywdz�cym dzia�aniem d�u�nika nale�� r�wnie� artyku�y 916 i 1024 k.c. Pierwszy chroni wierzyciela alimentacyjnego przed ustanowieniem przez d�u�nika do�ywocia czyni�cego obowi�zek alimentacyjny niewykonalny, a drugi ma na celu ochron� wierzycieli przed odrzuceniem przez d�u�nika spadku ze szkod� wierzycieli.
Ponadto szczeg�ln� ochron� mienia spo�ecznego przed czynno�ciami d�u�nika�przest�pcy daj� przepisy art. 248�254 k.p.k. oraz art. 134 k.k.
Przepisy tytu�u X ksi�gi III k.c. daj� ochron� przed pokrzywdzeniem wierzycieli przez d�u�nika za pomoc� zawarcia czynno�ci prawnej, wskutek kt�rej d�u�nik sta� si� niewyp�acalny lub sta� si� niewyp�acalny w wy�szym stopniu ni� by� przed dokonaniem czynno�ci (art. 527 � 2 k.c). Ustawa daje w�wczas wierzycielowi prawo ��dania w drodze sporu, by takie czynno�ci d�u�nika zosta�y w stosunku do niego uznane za bezskuteczne i by w konsekwencji m�g� on poszukiwa� zaspokojenia na tym, co skutkiem zaskar�onej czynno�ci wysz�o z maj�tku d�u�nika lub do niego nie wesz�o. Pow�dztwo tego rodzaju skierowane jest nie przeciw d�u�nikowi, lecz przeciw osobie trzeciej, kt�ra skutkiem czynno�ci prawnej d�u�nika naby�a prawo lub zwolniona zosta�a z obowi�zku. Stanowi to wyj�tkowy przypadek powstania ze stosunku zobowi�zaniowego roszczenia przeciw osobie pozostaj�cej poza nim. Jest to roszczenie wynikaj�ce z ustawy, a maj�ce na celu o-chron� wierzyciela przed nielojalnymi dzia�aniami d�u�nika dokonywanymi w porozumieniu z osobami trzecimi.
1 Por. A. Ohanow�cz, Zbieg norm w kodeksie cywilnym, NP 1966, nr 12, s. 1506.
80 � System prawa t. III, cz. I
946
� 80. TRE�� STOSUNKU PRAWNEGO
a) Uprawniony do zaskar�enia jest wierzyciel. Oboj�tn� jest przy tym rzecz�, czy wierzytelno�� powsta�a przed, czy dopiero po zdzia�aniu przez d�u�nika czynno�ci ze szkod� wierzycieli (art. 530 k.c). Wystarczy, je�eli istnieje w chwili wytoczenia pow�dztwa. Wierzytelno�� nie musi by� ani wymagalna, ani wykonalna. Dlatego te� do wyst�pienia z roszczeniem nie potrzeba uzyskania prawomocnego wyroku zas�dzaj�cego wierzytelno��2 ani te� natychmiastowej wykonalno�ci zaskar�aj�cego8.
Pow�dztwo skierowane jest przeciw osobie trzeciej, kt�ra wskutek czynno�ci prawnej naby�a prawo lub zwolniona zosta�a z obowi�zku.
b) Przedmiotem dochodzenia bezskuteczno�ci mog� by� tylko czynno�ci prawne. Nie mo�na zatem domaga� si� uznania za bezskuteczne czyn�w lub zdarze� prawnych, cho�by one by�y przyczyn� niewyp�acalno�ci d�u�nika. Niewa�no�� wzgl�dna jest bowiem represj� za dzia�anie d�u�nika krzywdz�ce wierzycieli, a wi�c nie zachodzi tam, gdzie nie ma woli d�u�nika. Z tego powodu tak�e niekt�re czynno�ci procesowe d�u�nika, jak uznanie pozwu lub ugoda, a tak�e �wiadome zaniechanie przez d�u�nika dokonania czynno�ci prawnej zapobiegaj�cej zmniejszeniu jego maj�tku lub powoduj�cej jego zwi�kszenie, mog�y by� podstaw� zaskar�enia. Przedmiotem ��dania bezskuteczno�ci mo�e by� wy��cznie czynno�� prawna zdzia�ana przez d�u�nika albo w jego imieniu przez zast�pc� ustawowego lub pe�nomocnika. Gdy pokrzywdzenie nast�pi�o wskutek umowy na rzecz osoby trzeciej, przedmiotem bezskuteczno�ci mo�e by� tylko umowa zawarta z drugim kontrahentem, a nie nabycie prawa przez osob� trzeci�, poniewa� nabycie to nie jest czynno�ci� d�u�nika. Osoba trzecia b�dzie jednak w razie zachodz�cych okoliczno�ci odpowiada� wobec wierzyciela nabytym przedmiotem wg art. 532 k.c.
Zaskar�enie czynno�ci prawnej dopuszczalne jest przeciwko nast�pcy pod tytu�em og�lnym, a pod pewnymi warunkami przeciw nast�pcy szczeg�owemu, je�li uzyska� korzy�� pod tytu�em dairmem albo je�li uzyskuj�c j� pod tytu�em odp�atnym by� w z�ej wierze, tj. wiedzia� o okoliczno�ciach, kt�re uzasadnia�y prawo wierzyciela do zaskar�enia przeciwko poprzednikowi (art. 531 � 2 k.c).
c) Czynno�� prawna musi by� zdzia�ana z �pokrzywdzeniem" wierzycieli. K.c. zarazem wyja�nia na czym owo pokrzywdzenie ma polega�. Wed�ug art. 527 � 2 k.c. dzieje si� to w�wczas, kiedy wskutek tej czynno�ci d�u�nik sta� si� niewyp�acalny albo sta� si� niewyp�acalny
2 Orz. SN z 5 IX 1945 r., PiP 1946, z. 9�10, s. 164�166.
3 Orz. SN z 8 I 1949 r., PN 1949, nr 3�4, s. 319.
947
w wy�szym stopniu ni� przed wykonaniem czynno�ci. Pokrzywdzenie zatem wierzycieli polega� b�dzie na spowodowaniu niewyp�acalno�ci d�u�nika lub jej zwi�kszeniu, a przez to uniemo�liwieniu wierzycielowi �ci�gni�cia wierzytelno�ci. Ustawa nie wskazuje formalnie, co ma by� dowodem tej niewyp�acalno�ci, mo�e wi�c go stanowi� ka�de zdarzenie wskazuj�ce, �e d�u�nik nie jest w stanie zado��uczyni� swoim zobowi�zaniom z powodu braku substancji maj�tkowej. Dowodem wi�c takim mo�e by� bezskuteczne przeprowadzenie egzekucji, z�o�enie wyjawienia maj�tku, a tak�e faktyczne zaprzestanie wyp�at.
Mi�dzy czynno�ci�- d�u�nika a jego niewyp�acalno�ci� musi zachodzi� zwi�zek przyczynowy. Przyczyn� niewyp�acalno�ci mog� by� rozmaite zdarzenia, lecz w�r�d nich musi by� zawarcie krzywdz�cej wierzycieli czynno�ci prawnej, nawet gdyby ona dopiero razem z innymi zdarzeniami spowodowa�a niewyp�acalno�� d�u�nika. Jednak i w tym przypaku musi by� ona koniecznym sk�adnikiem tych przyczyn i bez niej one same niewyp�acalno�ci nie by�yby spowodowa�y (zasada r�wnowarto�ci przyczyn). Do oceny tego zwi�zku przyczynowego decyduj�ca jest chwila, w kt�rej wierzyciel wyst�pi� z ��daniem bezskuteczno�ci, a nie chwila zawarcia czynno�ci prawnej.
Nie ka�da czynno�� prawna powoduj�ca zmniejszenie maj�tku d�u�nika mo�e by� uznana za krzywdz�c� wierzycieli. Nie b�dzie ni�, je�eli d�u�nik w zamian za swoje �wiadczenie uzyska� ekwiwalent, kt�ry nadal znajduje si� w jego maj�tku lub pos�u�y� mu do zaspokojenia wierzycieli. Natomiast pokrzywdzenie nast�pi, je�li ten ekwiwalent zosta� zu�yty w inny spos�b. Tak samo b�dzie si� mia�a rzecz, je�eli d�u�nik �wiadczy� nie b�d�c do tego zobowi�zany, np. wype�ni� zobowi�zanie niezaskar�alne.