wystarczająco długo, aby pojawiły się świadome procesy przetwarzania...

Odnośniki

Smutek to uczucie, jak gdyby się tonęło, jak gdyby grzebano cię w ziemi.
METODY ZAGĘSZCZANIA BETONU NA BUDOWIE Aby do tego nie dopuścić, niezbędne są nadzór i kontrola bieżąca procesu zagęszczania na budowie...
wybra� opcj� Information i nacisn�� ENTER, w rezultacie na ekranie pojawisi� zestaw informacji podobny do tego poni�ej:,j~%%I , Object ID: B6000006NetWare...
— Ale musisz przyznać, że naprawdę pochodzi z innej planety — dokończyła Trillian, pojawiając się w polu widzenia z drugiej strony mostka...
Zaistnienie filozofii jako dziedziny kultury narodowej, w kt�rej nacja wyra|a sw�j [wiatopogld, byBo mo|liwe, pojawiB si bowiem system okre[lonych poj i metod
- Aj, aj, jak to dobrze, żeś się tu pojawił, panie szlachetny - jęknął boleśnie, leżąc plackiem u stóp Hodży Nasreddina...
- Pierwsze objawy poprawy pojawiaj� si� po 10-14 dniach, peh poprawa wyst�puje dopiero po 4-6 tygodniach...
- A onirofilm?- Onirofilm w swej formie definitywnej pojawił się kilka lat później...
Rozw�j fizyczny, jako proces irnian somatycznycH (anatomicznych) i funkcjonalnych (fizjologicznych) w organizmie, stwarza podstawy dla rozwoju motoryki...
Upakowanie materii żywej w osobne nośniki stało się cechą tak uderzającą i dominującą, że gdy na scenie pojawili się biologowie i zaczęli zadawać pytania na...
- Szczęście osiąga w procesie nieustannie realizowanej pełni życia i niezależne jest od celu, jaki pozwoli zrealizować los; a tam gdzie życie pełne, na miarę...

Smutek to uczucie, jak gdyby się tonęło, jak gdyby grzebano cię w ziemi.

Ewaluacja jako bodziec wyzwalając
Spowodowało to zanik efektu automatycznej reakcję dążenia - unikania
aktywizacji postaw. Później, w naszym
pierwszym eksperymencie (Bargh i in.. 1992) Niektórzy teoretycy, od Lewina poczynając, pro-zreplikowali-śmy dokładnie paradygmat
ponowali ideę bezpośrednich powiązań między
zastosowany przez Fazio i in. (1986) i nie procesami wartościowania i motywacją dążenia otrzymaliśmy efektu automatycznych procesów - unikania. W swoim artykule z 1931 roku (prze-wartościowania w odnie- sieniu do najsłabszych druk w Lewin. 1935), otwarcie postulował on ist-postaw reprezentowanych przez uczestników
eksperymentu. Lecz kiedy odseparowaliśmy
zadanie polegające na oszacowa-
Czasopismo Psychologiczne, 'Ibm 5, Nr 3, 1999, 209-256 t
228
Automatyzmy dnia powszedniego
nienie takiego związku: „Pozytywny znak obec-
Ostatnie badania Langa i in. (1990) oraz Ca-
nego w polu obiektu łączy z nim motyw lub cel cioppo, Priestera i Berntsona (1993) dostarczyły dążenia, zaś znak negatywny — motyw unikania" dalszych dowodów na istnienie związku warto-
(s. 1992). Osgood (1953), zastanawiając się dla-
ściowanie — motywacja. W badaniach Langa i in.
czego wartościowanie odpowiada za lwią część podstawowe zachowania odruchowe, takie jak zakresu semantycznego pojęcia, stwierdził, ze wzdrygnięcie się po nagłym usłyszeniu hałasu znaczenia „znaków" czy reprezentacji semantycz-oraz odruch kolanowy okazały się silniejsze i bar-
nych połączone są z otwartą (tj. motoryczną) in-
dziej prawdopodobne u osób znajdujących się w
strumentalną lub behawioralną reakcją na dany negatywnym stanie emocjonalnym niż u osób obiekt. Szczególnie podkreślał on, że reprezenta-będących w stanie pozytywnym. Pozytywne od-
cje semantyczne połączone są z reakcjami warto-
ruchy takie, jak reakcja ślinienia się na smaczne
ściującymi takimi, jak dążenie i unikanie obiektu jedzenie nasilały się u osób badanych znajdują-
oraz, że te behawioralne dyspozycje włączone są cych się w pozytywnym stanie emocjonalnym, sła-do reprezentacji czy znaczenia znaku.
bły zaś u osób będących w stanie negatywnym.
Zatem pozytywne i negatywne stany emocjonal-
Dane neuropsychologiczne. Ostatnio uzyskane ne predysponują jednostkę do zgodnych z ich zna-wyniki badań neuropsychologicznych są zgodne kiem zachowań dążenia vs unikania na poziomie z przypuszczeniami Lewina i Osgooda. LeDoux i automatycznym i nieintencjonalnym (tj. na po-in. (1988) odkryli, że reakcje autonomiczne i be- ziomie odruchów).
hawioralne na bodźce wywołujące strach u szczu-
Cacioppo i in. (1993) wykazali, że ruchy wycią-
rów przebiegają odrębnymi drogami. Elektroli-
gania i przywodzenia rąk wzbudzały u badanych
tyczne lub mechaniczne uszkodzenia jednej drogi odczucia dążenia i unikania i wpływały na two-pomiędzy ciałem migdałowatym a boczną częścią rzenie się postaw. Uczestnikom eksperymentu podwzgórza blokowały reakcje autonomicznego bardziej podobały się bodźce przedstawiane wte-układu nerwowego (wzrost ciśnienia krwi) na dy, gdy ich ramię było zgięte (pozycja przyciągania bodziec warunkowy, natomiast nie blokowały czegoś), niż wtedy, gdy ich ramię było wyprosto-behawioralnej reakcji zastygania w bezruchu. wane (odpychanie). Także i tym razem uzyskany Uszkodzenia drugiej z wymienionych, przebiega-efekt nie posiadał ani intencjonalnego, ani świa-
jących w międzymózgowiu dróg, blokowały reak- domego charakteru, ponieważ uczestnicy bada-zastygania, nie blokowały jednak reakcji au-
nia nie zdawali sobie sprawy z jakiegokolwiek
tonomicznej. Zatem wydaje się, że u szczurów związku między pozycją ich rąk a wartościowa-istnieje bezpośrednie połączenie między reprezen-
niem bodźców.
tacjami emocji i zachowań.
Lang, Bradley i Cuthbert (1990) postulowali, Efekt automatycznego wartościowania a zacho-
że znak bodźca jest podstawowym wymiarem, za wanie typu dążenie - unikanie. Należy zatem pomocą którego mózg przetwarza informacje. przypuszczać, że według Osgooda (1953), LeDo-Zaproponowali oni również istnienie dwóch, ak-
ux (1989), Langa i in. (1990) i Cacioppo i in.
tywizowanych przez bodziec, systemów motywa-
(1993), automatyczna reakcja ewaluatywna za-
cyjnych: pozytywnego systemu dążeń i negatyw-
demonstrowana przez Bargha i Chaikena i in.
nego systemu unikania. Te dwa podstawowe (1996) powinna mieć związek z behawioralnymi afektywno-motywacyjne systemy to system dą-
reakcjami dążenia — unikania, powodując ich po-
żenia oparty na pozytywnym znaku bodźca oraz wstawanie (zob. też Lewin, 1926, 1935). Okazało system unikania oparty na znaku negatywnym. się, że już dawno przypuszczenie to weryfikował
Aktywizacja jednego z tych systemów przez od-
w pomysłowym eksperymencie5 student Osgooda
powiedni bodziec wywołuje tzw. dyspozycję do z Illinois, Solarz (1960). Uczestnicy badania trzy-działania. Według tego modelu wszystkie efekty mali dźwignię, którą mogli przyciągać do siebie są prymitywnie skojarzone (s. 377) albo z moty-lub odpychać. W każdej próbie eksponowano im
wami dążenia (zbliżenia, przywiązania, z moty-
kartę z wydrukowanym na niej słowem. Służyło
wami konsumacyjnymi), albo z motywami uni-
do tego urządzenie zamontowane powyżej dźwi-
kania (ucieczki, obrony).
■ Dziękuję Jerremu Clore za zwrócenie mi uwagi na te badania.
Czasopismo Psychologiczne. Tbm 5, Nr 3, 1999. 209-256
229
John A. Bargh