rol� w stosunkach obrotu uspo�ecznionego odgrywa�o natomiast zastrze�enieodszkodowania umownego...

Odnośniki

Smutek to uczucie, jak gdyby się tonęło, jak gdyby grzebano cię w ziemi.
sztywnego schematu struktury organizacyjnej, �agodzenie wypacze� struktury organizacyjnej,umo�liwianie ujawniania stosunk�w osobistych...
Aż do wiosny tego roku schemat wyglądał następująco: coraz pospieszniejsze stosunki, po których następowała krótka drzemka (nawiasem mówiąc, ulubiony...
Przykład ten pokazuje, że logika Arystotelesa dotyczy stosunku między pojęciami, w tym przypadku pojęciami „żywej istoty” i „śmiertelności”...
do�ywotnikiem a zobowi�zanym takie stosunki, �e nie mo�na wymaga� odstron, �eby pozostawa�y nadal w bezpo�redniej ze sob� styczno�ci, s�d na��danie jednej z...
Gaudeamus igitur, juvenes dum sumus!Stosunek naszych chłopców do ich służbowych samochodów jest typowo lotniczy, to znaczymają oni w pogardzie...
deczno�ci czy sympatii, psychoterapeut� mo�e potraktowa� je jako ekspresnowego, bardziej niezale�nego i dojrza�ego stosunku pacjenta do niego, a...
że używaliśmy już tego rozróżnienia w ramach perspektywy „działaniowejʺ, gdy przeciwstawialiśmy sobie stosunki społeczne pierwotne i wtórne...
STOSUNKI GOSPODARCZE, SPO�ECZNE I USTROJOWEWobec braku �r�de� pisanych niewiele wiemy na ten temat...
zostając przy władzy - fakt bez precedensu - na trzecią kadencję, a potem odegrało istotną, być może decydującą rolę w podtrzymaniu oporu Armii...
aby jednak spe�ni�y one swoj� profilaktyczn� rol�, powinny by� podane dziecku jeszcze w okresie bezobjawowym, czyli na 2-3 tygodnie przed sezonem pylenia...

Smutek to uczucie, jak gdyby się tonęło, jak gdyby grzebano cię w ziemi.

Klauzule przewiduj�ce odszkodowanie umowne (kar�
umown�) by�y bowiem w gospodarce socjalistycznej uznane za �rodek wzmocnienia
dyscypliny umownej.
Kodeks cywilny normuje wa�niejsze dodatkowe zastrze�enia umowne w
przepisach tytu�u III ksi�gi o zobowi�zaniach (art. 394-396 k.c.). Jednak�e przepisom
o odszkodowaniu umownym (o karze umownej), ze wzgl�du na ich zwi�zek z
problematyk� niewykonania lub nienale�ytego wykonania zobowi�za�, kodeks
po�wi�ca osobne miejsce w tytule VII, dziale II tej ksi�gi (art. 483-486 k.c.).
Porz�dek ten b�dzie zachowany w wywodach niniejszego wyk�adu.
Z natury rzeczy przyczyny ograniczaj�ce stosowanie dodatkowych zastrze�e�
umownych odpad�y w obecnym okresie.
II. Zadatek.
Zadatek w szerokim znaczeniu tego wyrazu oznacza sum� pieni�n� lub
rzecz, kt�r� jedna ze stron daje drugiej przy zawarciu umowy. Zwyczaj dawania
zadatku ustali� si� w obrocie przy zawieraniu wielu um�w na oznaczenie, �e umowa
mi�dzy pertraktuj�cymi dosz�a do skutku. Znaczenie prawne zadatku mo�e by�
jednak r�ne, zale�nie od woli stron zawieraj�cych umow�.
Tak wi�c strony mog� widzie� w zadatku jedynie znak samego zawarcia
umowy; mog� uznawa� go za zaliczk� na poczet �wiadczenia, tj. kwot�
przypadaj�c� na rachunek przysz�ych nale�no�ci wierzyciela; mog� uznawa�
zadatek za zabezpieczenie wykonania �wiadczenia; mog� wreszcie widzie� w nim
tzw. odst�pne.
Przepisy prawa cywilnego, pozostawiaj�c z regu�y pe�n� swobod� stronom w
materii okre�lenia znaczenia prawnego zadatku, zawieraj� na og� postanowienia
interpretacyjne na wypadek, gdy wola stron nie jest dostatecznie jasno wyra�ona.
Zadatek w znaczeniu � c i s � y m, tj. obj�tym przez przepisy kodeksu
cywilnego, oznacza, w braku odmiennego zastrze�enia umownego albo zwyczaju,
surogat odszkodowania na wypadek, gdy umowa zawarta mi�dzy stronami nie
zostanie wykonana (art. 394 k.c.). Rola zadatku przy takiej jego interpretacji polega
na wzmocnieniu stanowiska strony, kt�ra d��y do wykonania umowy. W razie
niewykonania umowy przez drug� stron� mo�e ona bowiem wed�ug swego wyboru:
albo dochodzi� wykonania umowy, albo bez wyznaczania dodatkowego terminu od
umowy odst�pi� i pobrany zadatek zatrzyma�, a je�eli sama go da�a, domaga� si�
jego zwrotu w podw�jnej wysoko�ci (art. 394 � 1 k.c.).
Uznawanie zadatku za integraln� cz�� umowy zasadniczej prowadzi do
wniosku, �e niewa�no�� tej umowy powoduje r�wnie� i niewa�no�� zastrze�enia
zadatku. Tak ustalona judykatura SN --- por. m.in. orz. z 30 VII 1957 r., OSPiKA
1958, poz. 226; zob. te� glos� J. Gwiazdomorskiego do uchwa�y z 10 X 1961 r.,
OSPiKA 1963, poz. 107.
Rol� zadatku mo�na obja�ni� w pe�ni jedynie ��cznie z om�wieniem zasad
dotycz�cych odszkodowania z powodu niewykonania umowy (art. 471 i n. k.c.). W
ka�dym razie nale�y podkre�li�, �e: a) przy umowach wzajemnych, przy kt�rych by�
dany zadatek, strona uzyskuje specjalne udogodnienie, mo�e bowiem odst�pi� od
umowy bez wyznaczania dodatkowego terminu (por. art. 491 � 1 k.c.); b) strona
mo�e w ka�dym przypadku zatrzyma� zadatek lub ewentualnie ��da� podw�jnej
jego wysoko�ci, chocia�by �adnej szkody nie ponios�a; musi si� jednak zadowoli�
zadatkiem, gdyby nawet ponios�a szkod� wy�sz�; c) strona nie mo�e zwolni� si� od
umowy przez samo zwr�cenie zadatku w podw�jnej wysoko�ci.
Zadatek nie odgrywa szczeg�lnej roli w razie zgodnego rozwi�zania umowy
przez strony, jak i w�wczas, gdy niemo�no�� wykonania umowy powstaje wskutek
okoliczno�ci, za kt�re �adna ze stron nie odpowiada lub za kt�re odpowiadaj� obie
strony (art. 394 � 3 k.c.).
W przypadku wykonania umowy zadatek dany w rzeczach, kt�re s�
przedmiotem �wiadczenia (tak�e m.in. w pieni�dzach), zostaje zaliczony na poczet
nale�no�ci. Zadatek dany w rzeczach innego rodzaju musi by� zwr�cony w naturze
stronie, kt�ra go da�a (art. 394 � 2 k.c.). Danie zadatku jest umow� realn�. Skutki
zwi�zane z klauzul� dodatkow� zadatku nie nast�puj� zatem przez samo
porozumienie si� stron, lecz przez wydanie rzeczy.
III. Umowne prawo odst�pienia.
1. Zastrze�enie umowne, kt�re nazywamy umownym prawem odst�pienia,
pojawia si� na tle og�lnej zasady, �e strony, kt�re zawar�y umow�, s� t� umow�
zwi�zane i w�a�ciwie �adna z nich nie mo�e jej rozwi�za� bez zgody drugiej strony.
Jest to tzw. zasada pacta sunt servanda.
Zakres zastosowania i moc tej zasady wykracza poza sfer� stosunk�w
cywilnoprawnych, a i w tym zakresie poza sfer� prawa obligacyjnego. Stanowi�a ona
przez wieki przedmiot zainteresowa� i studi�w doktrynalnych. Co do nurtu odst�pstw
od tej zasady ze wzgl�du na nadzwyczajn� zmian� stosunk�w ---- zob. ni�ej � 46 i
62.