nie pomorskiego Selbstschutzu...

Odnośniki

Smutek to uczucie, jak gdyby się tonęło, jak gdyby grzebano cię w ziemi.

Decyzj� o tworzeniu tej formacji w ramach SS podj�to mi�dzy 8 a 10 IX na konferencji odbytej pod przewodnictwem Himmlera w kwaterze Hitlera. Zadecydowano w�wczas, �e okr�g po�udniowy Selbstschutzu z siedzib� we Wroc�awiu i okr�g centralny z siedzib� w Poznaniu podporz�dkowane zostan� drowi Augustowi Heissmeyerowi szefowi G��wnego Urz�du SS, a okr�g p�nocny z siedzib� w Gda�sku bezpo�rednio Heydrichowi. Ten ostatni wykazywa� podobno szczeg�lne zainteresowanie Selbstschutzem na Pomorzu, rzekomo ze wzgl�du na �okrucie�stwo polskie". Tutaj kadr� jego stanowili miejscowi Niemcy, przede wszystkim cz�onkowie organizacji hitlerowskich, j przeszkoleni przed wojn� w Wolnym Mie�cie Gda�sku lub w Rzeszy. ! Szybko nabra�a ona charakteru volksdeutschowskiej SS, gdy w kraju Warty ograniczy�a si� do funkcji pomocniczo-policyjnych. W ko�cu wrze�nia Selbstschutz pomorski, obejmuj�cy tak�e powiaty inowroc�awski i wyrzyski, liczy� 8 ty�., a pod koniec listopada blisko 40 ty�. Niemc�w, podczas gdy pozna�ski tylko ok. 12 ty�.
Selbstschutz na Pomorzu, realizuj�cy zadanie postawione przez Al-venslebena: przed utrwaleniem w�adzy cywilnej rozstrzela� tylu Polak�w, ilu si� da, szczeg�lnie inteligencji, nie istnia� d�ugo. 26 XI 1939 r. zosta� ostatecznie rozwi�zany; nast�pi�o to po interwencji Forstera, by� mo�e obawiaj�cego si�, �e d�ugotrwa�y terror tej organizacji wywo�a du�e trudno�ci w. ewentualnej germanizacji cz�ci ludno�ci polskiej. Wiosn� 1940 r. znikn�� r�wnie� na innych terenach, cz�onk�w jego przyj�to do SS i policji.
W powiatach Starogard, Kartuzy, Ko�cierzyna �oczyszczanie" z inteligencji polskiej przeprowadza� specjalny oddzia� SS-Sturmbann Ei-mann, utworzony w Gda�sku na kr�tko przed wybuchem wojny.
Pomorze, a zw�aszcza tamtejsza inteligencja polska zosta�a potraktowana od pocz�tku z ca�� bezwzgl�dno�ci�. Co kilka dni do Stutthofu i Dzia�dowa przybywa�y transporty uwi�zionych. Spo�r�d 690 ksi�y diecezji pelpli�sko-che�mi�skiej aresztowano 2/s, stracono z nich 214.
Pierwsze egzekucje na Pomorzu zacz�y si� w Gda�sku. Pierwszego dnia wojny rozstrzelano 22 polskich kolejarzy w Szymankowie, nast�pnego dnia � 28 obro�c�w poczty polskiej w Gda�sku. Miejscami najbardziej masowych strace� by�y na Pomorzu � Tyszczyn pod Bydgoszcz�, Pia�nica ko�o Wejherowa, gdzie zgin�o sporo Kaszub�w, oraz las.
z rynku publikacj� Auswartiges Amt o polskich okrucie�stwach z ko�ca 1939 r. Now� przygotowa� mia� w Deutsche Informationsstelle Sehadewaldt � ucze� Meinneckego. Historyk z Getyngi, prof. H. Roos, uzyska� od niego relacj� w tej sprawie. Sehadewaldt, maj�c w�tpliwo�ci czy podane liczby s� wiarygodne, zwr�ci� si� mia� do swego mistrza, ten nie namawia� do oponowania zaleceniu. Pa dzi� dzie� ni� wiadomo, kto zainicjowa� akcj� sfa�szowania danych o stratach VI> W Polsce. 26 II 1940 RMVuP powiadomi�o pras�, i� odt�d powinno si� operowa� tylko liczb� 58 ty�. pomordowanych. RMdl wyda�o podobn� dyrektyw� 7 II.
pod Szp�gawskiem, gdzie stracono w listopadzie umys�owo chorych z Pomorza. W samej Bydgoszczy wymordowano w trakcie tzw. akcji bezpo�redniej 10,5 ty�. os�b, a na ca�ym Pomorzu ponad 20 ty�., gdy og�lne straty ludno�ci polskiej wynios�y jesieni� 1939 r. 50 ty�. 19 XI Sipo w Bydgoszczy mog�o uspokoi� tamtejszego kierownika NSDAP Wernera Kampego, �e nie ma ju� w mie�cie inteligencji polskiej, zdolnej do (podj�cia aktywnej dzia�alno�ci.
Dane na temat liczebno�ci ofiar na Pomorzu pochodz� z raportu dow�dcy 16 komendy operacyjnej s�u�by bezpiecze�stwa (Einsatzkom-mando 16) z 20 X. Donosi� on do centrali berli�skiej m. in.: �W miastach Prus Zachodnich przeprowadzaj� Gestapo i Selbs�schutz akcj� maj�c� na celu aresztowanie polskich nauczycieli i osadzenie ich w wi�zieniu w Koronowie. Planuje si� zlikwidowanie radykalnych polskich element�w. Poza tym ostatnio przeprowadza si� planowe aresztowania pol-.skiej inteligencji. Mo�na si� spodziewa�, �e dokonane ostatnio akcje doprowadz� do uwi�zienia wi�kszej cz�ci polskiej inteligencji... Usuni�to wi�kszo�� katolickiego duchowie�stwa, 'znanego z radykalnie polskiej postawy".
Raport ko�czy si� stwierdzeniem, �e likwidacje jeszcze przez pewien czas potrwaj� i �e przy ca�ej bezwzgl�dno�ci uda si� zniszczy� tylko cz�� Polak�w na Pomorzu � szacunkowo ok. 20 ty�. 27
Za ilustracj� stopnia bezwzgl�dno�ci zastosowanej w tej zbrodniczej akcji m�g�by pos�u�y� przes�any do naczelnego dow�dztwa si� zbrojnych (Oberkommando der Wehrmacht � OKW), a skierowany do samego Adolfa Hitlera meldunek dr� M�llera (Oberstabsarzt d. Res. u. Komp. F 3. Armee Krank. Transpo. 581) oraz o�wiadczenia dw�ch starszych szeregowych P. Klugego i Roschinsikiego o mordowaniu Polak�w w Swieciu przez oddzia� SS, dowodzony przez Sturmbannfuhrera Meiera oraz Tietzmanna. Zaj�oby to zbyt wiele miejsca, dlatego w t�umaczeniu polskim zacytujemy tylko najpe�niejszy opis P. Klugego:
�W sobot� dn. 7 X 1939 przy obchodzie miasta pos�ysza�em od koleg�w, �e przed po�udniem na cmentarzu �ydowskim w Swieciu rozstrzelano wi�ksz� liczb� Polak�w i �e w niedziel� rano nast�pi dalsza egzekucja. Rozmowy w�r�d �o�nierzy w Swieciu na temat tych egzekucji s�ysza�o si� wsz�dzie. W niedziel� rano z wi�ksz� cz�ci� moich koleg�w uda�em si� na �ydowski cmentarz gdzie daremnie czekali�my do godz. 9. Chcieli�my ju� powr�ci� do koszar, gdy na cmentarz wjecha� du�y autobus za�adowany kobietami i dzie�mi. Powr�cili�my na cmentarz. Widzieli�my, jak grupa z�o�ona z kobiety i trojga dzieci w wieku od ok. 3 do 8 lat zosta�a zaprowadzona z autobusu do wykopanego grobu
y M. Broszat, Nationalsozialistische Polenpolitik, Stuttgart 1961, s. 45; Z. Pi-2iewicz, Bydgoska �Krwawa niedziela" w �wietle dokument�w niemieckich, �Gazeta Pomorska" z 30-31 VIII 1958, l IX' 1958.
d�ugo�ci i szeroko�ci 8 metr�w. Kobieta musia�a wej�� do grobu z najm�odszym dzieckiem na r�ku. Dwoje pozosta�ych dzieci podali jej cz�onkowie oddzia�u egzekucyjnego. Kobieta musia�a si� po�o�y� na brzuchu tzn. twarz� do ziemi, jej troje dzieci podobnie z lewej strony. Wtedy wesz�o 4 m�czyzn do grobu, zmierzyli si� do strza�u � trzymaj�c lufy 30 cm od karku i tak rozstrzelali kobiet� i jej dzieci. Nadzoruj�cy Sturmbannfuhrer za��da� ode mnie, bym pom�g� gr�b zakopa�. Wykonuj�c rozkaz mog�em z najbli�szej odleg�o�ci jeszcze raz popatrze�, jak dalsze grupy kobiet i dzieci w ten sam spos�b by�y rozstrzeliwane. W ca�o�ci rozstrzelano 9-10 grup kobiet i dzieci, ka�dorazowo po 4 osoby w grobie.