liczne próby wyjaśnień sformułowane przez Skinnera są niejasne i metaforyczne...

Odnośniki

Smutek to uczucie, jak gdyby się tonęło, jak gdyby grzebano cię w ziemi.
W jakiej więc mierze obiektywny jest uzyskany przez nas opis świata, w szczególności - opis świata atomów? Fizyka klasyczna opierała się na przekonaniu (może...
Istotne jest, iż te dokumenty obejmują okres wykraczający poza ramyczasowe działania obecnego Parlamentu, a tym samym poza okres sprawowania władzy przez...
Chciałabym mękę waszej pracy pić przez rurkę, jak komar krew hipopotama - o ile to możli-we w ogóle - i przemieniać na moje idejki, takie piękne, takie motylki,...
Ulice Mardecin wybrukowane były granitowymi płytami, wytartymi przez całe pokolenia stóp i kół wozów, wszystkie zaś budynki zbudowano albo z cegły, albo z...
ver appetebat, cum Hannibal exhibernis movit; c) cum explicati-vum lub coincidens = gdy, skoro,przez to, �e (z tym�e trybem i cza-sem, jaki jest w zdaniu...
cz�stki (przed zmierzeniem jej cech), kt�ra nie znajduje si� nigdziew przestrzeni i czasie? Je�li za jeden obiekt uwa�a� to, co jestopisywane przez jeden wektor...
Odwr�ci� si� ty�em do �wiat�a reflektora i os�aniaj�c oczy przed blaskiem bij�cym mu spod n�g, spr�bowa� zajrze� w kryszta�ow� g��bin� jak przez l�d, kt�ry skuwa jezioro...
Przez jakiś czas obserwowałem ich i może dlatego, że byli nowi, patrzenie na nich sprawiało mi przyjemność; przy nich czułem się bezpieczny...
2asmienia jednostki czy dominacji nad ni�, lecz w celu ochrony praw zagro�onych przez inne instytucje spo�eczne: Jednym z najtrudniejszych aspekt�w spo�ecznego...
uśmierzyć bizony, gdy klatki przez dłuższy czas pozostaną odkryte?Tymczasem orszak zbliżył się do pierwszej klatki, przy której trzymało...

Smutek to uczucie, jak gdyby się tonęło, jak gdyby grzebano cię w ziemi.

Skinner
nigdy nie odpowiedział na krytykę Chomsky'ego, chociaż inni to uczynili (np.
MacCorquodale, 1970), i dożył czasów, gdy podejście poznawcze wzięło górę nad
behawiorystycznym, po części z powodu krytyki Chomsky'ego. Do samego końca Skinner
narzekał, że krytyka była niesprawiedliwa i że psychologia poznawcza pełna jest
dziwacznych mechanizmów, które nie są w stanie kontrolować zachowania, co uważał za
prawdziwą miarę zrozumienia naukowego.
Skinner badal, jak zależności dotyczące wzmacniania wplywają na rozklad reakcji w
określonej sytuacji.
Uniwersalny Rozwiązywacz Problemów A. Newella i H. Simona (1961)
Mniej więcej w tym czasie, gdy behawioryzm zaczął doświadczać trudności, uwagę
psychologii zaczęła przyciągać nowa metoda konstruowania teorii, której podstawę stanowiła
symulacja komputerowa. Podejście zostało zapoczątkowane przez Allena Newella i Herberta
Simona, badaczy pracujących w Carnegie Mellon University. Byli oni także pionierami w
dziedzinie sztucznej inteligencji, która dąży do tego, by komputery zachowywały się w
sposób inteligentny. Włączyli liczne idee pochodzące z badań nad sztuczną inteligencją do
swojej teorii poznania ludzkiego, jak również wprowadzili wiele idei pochodzących z teorii
poznania ludzkiego do badań nad sztuczną inteligencją.
Newell i Simon ustanowili nową definicję rygoru, która zmieniła poziom teoretyzowania
nawet u tych, którzy nie podzielali ich poglądów. Pokazali, jak można precyzyjnie określić
predykcje danej teorii bez odwoływania się do luźnych argumentów werbalnych, które
uprzednio charakteryzowały teorie psychologiczne. Wcześniejsze teorie matematyczne były
albo logicznie wadliwe, jak teoria Hulla, albo bardzo uproszczone, jak teorie opisane przez
Atkinsona, Bowera i Crothersa (1965) we wpływowej pracy na temat matematycznych teorii
uczenia się. Newell i Simon pokazali, że symulacja komputerowa może wykorzystać
możliwości komputera, aby wyprowadzić predykcje ze złożonych teorii naukowych. Techniki
symulacji komputerowej wywarły głęboki wpływ na charakter teoretyzowania w psychologii.
Tak jak w każdej innej dyscyplinie naukowej pozwoliły na badanie złożoności, które
wcześniej nie mogły być poddawane badaniom. Liczne współczesne teorie
omawiane w tej książce zależą od technik symulacji komputerowej, dotyczy to w równym
stopniu teorii warunkowania zwierząt, teorii ludzkiej pamięci, jak i neuronalnych podstaw
uczenia się.
Wykorzystywanie komputera przez Newella i Simona było jednak czymś znacznie więcej niż
tylko symulacją. Będąc pod wpływem rozwoju badań nad sztuczną inteligencją, opisali
poznanie ludzkie prawie tak, jakby był to komputer. Aspekt metafory komputerowej ich teorii
jest nadal kontrowersyjny i większości psychologów trudno jest go zaakceptować, gdyż są oni
przekonani, że ludzki mózg różni się zdecydowanie od komputera i że teorie zakładające
analogię do komputerów mogą prowadzić w niewłaściwym kierunku (np. Rumelhart i
McCIelland, 1986).
Wpływ Newella i Simona uwidocznił się w stworzeniu dużej liczby symulacji procesów
poznawczych i uczenia się w Carnegie Mellon i na innych uczelniach. Jednak ich
najpoważniejszy wkład do psychologii nie dotyczył uczenia się jako takiego, ale

16
KRAINA LOGOS www.logos.astral-life.pl
rozwiązywania problemów. We wcześniejszych teoriach uczenia się trudność stanowiło
określenie związków pomiędzy wiedzą (tym, czego organizm uczy się na podstawie
doświadczenia) i zachowaniem. W jaki sposób nabywanie nowej wiedzy wiąże się z
zachowaniem? Jak wskazałem, niektórzy behawioryści, na przykład Thorndike i Hull, łączyli
oba zagadnienia i twierdzili, że tendencje behawioralne są wyuczone - że nie ma różnicy
pomiędzy wiedzą i zachowaniem. Główna krytyka Tolmana była co prawda skierowana
przeciwko takiemu stanowisku, ale nie potrafił on sformułować spójnej koncepcji
alternatywnej. Newell i Simon pokazali w swojej teorii rozwiązywania problemów, jak
wiedza może być oddzielona od zachowania i nadal ujawniać się w postaci zachowania. Po
drodze wykazali, że rygorystyczne i precyzyjne teorie uczenia się mogą dopuszczać
konstrukty umysłowe. Bardziej niż cokolwiek innego ten dowód zniósł zakazy wobec
mentalizmu, wprowadzone przez Watsona pięćdziesiąt lat wcześniej. Obalając je, Newell i
Simon ustanowili podstawę dla rewolucji poznawczej, która zmieniła całą psychologię, w tym
teorię uczenia się.
Centralnym elementem pracy Newella i Simona był Uniwersalny Rozwiązywacz Problemów
(General Problem Solver - GPS) (Newell i Simon, 1972). Jest to symulacja komputerowa,
która wykorzystuje sposób rozwijania wiedzy w trakcie rozwiązywania zwany analizą
środków-celów (means-ends analysis). Oto podstawowe kroki w stosowaniu tej analizy:
1. Zidentyfikuj główną różnicę pomiędzy aktualną sytuacją i celem - tzn. skoncentruj się na
celu.
2. Wybierz jakieś działanie, które jest odpowiednie dla wyeliminowania tej różnicy - tzn.
wybierz środki właściwe dla tego celu. Newell i Simon używali terminu operator w