Ei G...

Odnośniki

Smutek to uczucie, jak gdyby się tonęło, jak gdyby grzebano cię w ziemi.

M. Whipple (ed.) Nature and Nurture, Their Influence upora Intelligence. Twenty-seventh Yearbook of the National Society for the Study of Education, Cz�� I, Bloomington, Ill. 1928, Public School Publishing Company. Patrz r�wnie� R. Stagner i T. F. Karwoski Psychology. New York 1952, McGraw-Hill Book Company, Inc.
6.12
relacji, umo�liwiaj� zwolennikom obu tych kierunk�w tcykrycie zwi�zk�w przyczynowych.
Rezultaty innego podej�cia do tego kontrowers5-jnego zagadnienia. co fest dziedziczne, a co wyuczone, mog� by� interpreto~iane podobnie. Autorzy przedstawili imponuj�c� liczb� nagromadzonych dan~~ch statystycznych, wykazuj�cych, z jak� cz�sto�ci� wy�sze zdolno�ci umys�owe, anomalie albo defekty wyst�puj� w spokrewnionych rodzinach. Na przyk�ad
"Por�wnane zosta�y dwie linie rodzin za�o�onych przez �olnierza Wojny Rewolucyjnej. W jednej linii zapocz�tkowanej przez kobiet� upo�ledzon� umys�owo by�o 480 potomk�w, w�r�d kt�rych stwierdzono tylko 46 jednostek normalnych. W�r�d 496 potomk�w nale��cy ch do linii zapocz�tkowanej przez kobiet� normaln�, z wyj�tkiem 5 os�b wszyscy inni byli lud�mi normalnymi zz,
Interesuj�c� jest praca Termana, kt�ry stwierdzi�, �e z 62 cz�onk�w Hall of Fame, 2 21/s procent by�o krewnymi 643 uzdolnionych dzieci, zidentyfikowanych i badanych w Kalifornii z3. Odkrycia te przypominaj� znane badania Galtona dotycz�ce 977 ludzi genialnych, kt�rzy mieli, jak stwierdzono, 535 wybitnych krewnych, gdy tymczasem 977 ludzi przeci�tnych mialo tylko 4 krewny ch, kt�rzy okazali si� osobami wybitnymi 24. Dane te oraz wyniki ostatnich bada� antropologicznych wykazuj� potencjalne mo�liwo�ci bezpo�redniego pokrewie�stwa przyczyniaj�cego si� do uzyskiwania stanowisk kierowniczych i wybitnych; nie wykaza�y one jednak jakiej� wyra�nej przewagi wp�yw�w dziedzicznych nad �rodowiskowymi, gdy� zar�wno grupy badane pr�ez Termana, jak i przez Galtona, sk�ada�y si� z jednostek wywodz�cych si� przewa�nie z rodzin zamo�nych, o wysokiej pozycji spo�ecznej, stanowi�cych �rodowisko pobudzaj�ce dla dzieci, kt�rych zdolno�ci s� niew�tpliwie piel�gnowane.
Obiecuj�ca metoda badania wp�ywu dziedziczno�ci opracowana zostaw przez Arnolda Gesella ~. Ma ona wielkie znaczenie ze wzgl�du na technik� - jest to badanie bli�ni�t. Stwierdzono, �e rozw�j bli�ni�t jednojajowych jest tak podobny pod wzgl�dem emocjonalnym, umys�owym i pod wzgl�dem nabywania pewnych cech motorycznych (takich jak wchodzenie po schodach), �e jak wnioskuje Gesell, tego zdumiewaj�cego
zz Ibidem, s. 266. Cytowane za zgod� Towarzystwa.
z8 L. M. Terman i inni Genetfc Studies of Genius: I. Mental and Ph~sical Traits of a Thousand Gified Chiidren. Palo Alto, Calif. 1925, Stanford University Press. Patrz r�wnie� L. M. Terman, M. H. Oden i inni The Gifted ChiLd Grows Uq~. Twenty-Five Years Followup of a Superior Group (Genetic Studies of Genius, IV), Stanford, Cal. 1947, Stanford University Press.
z4 F, Galton Hereditary Genius: An Inquiry anto its Laws and Consequences. Wyd. 2, New York 1892, The Macmihan Company.
zs A. Gesell Maturatiou. and the Patterning of Behawior. W: C. Murchison (ed.)
Handbook of Chtld Ps~choiogy. Wyd. popr:, Worcester, Mass. 1930, Clark University ', Press, s. 209 - 3I7. ,
sl~v
podobie�stwa nie mo�na wyja�ni� dzia�aniem bod�c�w �rodowiskowych. Wyra�ne podobie�stwo przejawia�o si� nawet w�wczas, kiedy jeden
z bli�niak�w zosta� specjalnie przeszkolony we wchodzeniu na schody, a drugi w zakresie rozwoju s�ownictwa. Relacjonuj�c badania dotycz�ce s�ownictwa, Strayer wsp�pracuj�cy z Gesellem pisa�: "Bli�niacy mieli poziom nieco poni�ej przeci�tnego (pod wzgl�dem rozwoju umys�owego) i �adne specjalne szkolenie nie mog�o podci�gn�� ich do poziomu przeci�tnego s�ownictwa dzieci m�odszych od nich o 3112 miesi�ca" 2e. Wydawa�o si� zatem, �e "wewn�trzny rozw�j" albo "dojrzewanie" ustala poziom, kt�rego nie mog� przekroczy� nawet dzieci specjalnie szkolone.
Chocia� rezultaty Gesella s� niezwykle interesuj�ce i zwi�zane z omawianym tu zagadnieniem, musimy traktowa� je z rezerw�, gdy� opieraj� si� one na obserwacji niewielkiej liczby przypadk�w badanych przez kr�tki okres. Powstaje problem: jakie r�nice pod wzgl�dem poziomu inteligencji wyst�pi� u bli�ni�t jednojajowych, wychowywanych- przez wiele lat w kra�cowo odmiennych �rodowiskach?
Jeden z badaczy przedstawia wyniki bada� nad 10 parami bli�ni�t jednojajowych, wychowywanych osobno od urodzenia albo od niemowl�ctwa, a zebranych razem i badanych po osi�gni�ciu dojrza�o�ci. U 6 par nie zanotowano powa�niejszych r�nic w testach inteligencji; u 2 par stwierdzono r�nice iloraz�w inteligencji wynosz�ce 12 punkt�w; pozosta�e pary r�ni�y si� o 1 a - 1 i punkt�w =7.
Dane dotycz�ce bli�ni�t jednojajowych zosta�y wykorzystane dla poparcia teorii, �e dziedziczno�� stanowi wa�ny czynnik determinuj�cy inteligencj� ch�opc�w i dziewcz�t. W gruncie rzeczy, niekt�re ksi��ki z dziedziny psychologii i wychowania przeceni�y znaczenie dziedziczno�ci utwierdzaj�c student�w w przekonaniu, �e LI, jest sta�y i niezmienny �e LI. mo�e i powinien by� wykorzystywany do przewidywania przysz�ego rozwoju jednostki; a w zwi�zku z tym do klasyfikowania dzieci na grupy homogeniczne.
WP~YW CZYNNIK6W I WARUNK�W ~aRODOWISKOWYCH NA LI.
Podj�to szereg bada� maj�cych na celu ustalenie wp�ywu rozszerzanych program�w wychowawczych na LI. Badanie przeprowadzone przez B. Wellmana na Uniwersytecie stanu Iowa pozwoli�o stwierdzi� znaczne korzy�ci dla dzieci z sieroci�c�w, kt�rym zapewniono mo�no�� zdobycia
26 L. C. Strayer Language and Growth: The Retative Efficacy of Early and Deferred Vocabulary Training, Studied by Method of the Co-Twin Control. "Genetic Psychology Monographs". VIII, nr 3, Worcester, Mass. 1930, Clark University Press, s. 209 - 317.