wanie tych zwi�zk� v~ a powt�rzenia czy �wiczenia ograniczone by�y do minimum...

Odnośniki

Smutek to uczucie, jak gdyby się tonęło, jak gdyby grzebano cię w ziemi.
że jest tam taki, prawda? To wcale nie jest żaden z tych kościołów, nie są to nawet wspólne ruchy ludzi, to jest bardzo ważne, drodzy bracia, bardzo ważne...
08 Przyno�cie wi�c owoc godny nawr�cenia,09 a nie wmawiajcie sobie: Abrahama mamy za ojca, bo powiadam wam: Z tych kamieni B�g mo�e wywie�� syn�w Abrahamowi...
– Hej! żeby się to tak udało tę wyspę i ten zamek ubiec! – Spojrzyj jeno na tych ludzi – odrzekł Maćko...
4|106|Pros Boga o przebaczenie! Zaprawde, Bóg jest przebaczajacy, litosciwy!4|107|I nie prowadz sporu w obronie tych, którzy zdradzaja samych siebie...
Zdarzy�o si� wi�c, i� jednego razu zaszed� do �wi�tyni gagatek z tych rodu, dzi�ki kt�rym rzecz posz�a w mowie, �e warszawiak w pracy, a wilk u p�uga, to jednaka przys�uga...
W tym momencie rozległo się pukanie do drzwi; do tych prastarych drzwi z nabijanego ćwiekami dębu za którymi rozciągała się jedynie otchłań białych chmur...
Pierwsza z tych przemian -od seksu owocożercy do seksu drapieżnika -dokonywała się w ciągu długiego czasu i w zasadzie przeprowadzona została z powodzeniem...
Z drugiej strony, przynajmniej jeden bystry obserwator, John Kenneth Galbraith, wyraził pogląd, że być może Nixon zwyciężył pomimo stosowania tych środków...
Idąc wzdłuż rzędów tych prowizorycznych łóżek, Harry naliczył osiemnastu pacjentów, z których wielu było niezbyt starannie opatrzonych, a wszyscy...
Chrystusa i Samarytank� - naturalnie przy studni - Malczewski malowa� trzykrotnie, ale �adne z tych uj�� nie odpowiada, jak podkre�la Kazimierz Wyka, przekazowi...

Smutek to uczucie, jak gdyby się tonęło, jak gdyby grzebano cię w ziemi.

Opracowano dok�adny program badania testowego a uzyskane wyniki poddano szczeg�owej analizie statystycznej. Swenson sformu�owa�a na podstawie tych bada� szczeg�owe wnioski dotycz�ce uczenia si�, transferu i hamowania retroaktywnego i podkre�li�a ich znaczenie dla teorii uczenia si� i wychowania. W podsumowaniu stwierdzi�a, �e "znaczenio
5 Ibidem, s. 30 - 46.
e E. J. Swenson Organization. and Generalization as Factors in Learning, Trans~er and Retroactive Inhibition. W : Learning Theory in School Satuations. "University of Minnesota Studies in Education", nr 2, Minneapolis 1949, Univeaity of Minnerota Press, s. 9 - 39.
IS
we" metody nauczania maj� przewag� nad metodami opartymi na koneksjonizmie. Oba te terminy b�d� om�wione w jednej z dalszych cz�ci ksi��ki.
Badania Swenson s� godne uwagi, gdy� uwzgl�dniono w nich podstawowe zagadnienia psychologii uczenia si� w kontek�cie ucznia i �rodowiska szko�y. Z kolei wnioski z tych bada� maj� zasadnicze znaczenie dla rozwoju metodologii nauczania.
Psychologia spo�eczna klasy szkolnej
Nasz ostatni przyk�ad dotyczy zagadnie� z pogranicza socjologii i psychologii. Mo�na by go zaklasyfikowa� jako badania w dziedzinie spoxecznej psychologii wychowania. Szkole bardzo zale�y na tym, �eby jej uczniowie rozwijali si� jako normalne, zdrowe, spo�eczne jednostki. Jakie warunki w i�� si� z formowaniem ..grup spo�ecznych" w klasie szkoty �redniej? Jakie metody s� skuteczne prz~r d-prowadzaniu w tych grupach znnian, je�eli zmiany te s� po��dane z wychowawczego punktu widzenia?
Lloyd Allen Cook, przy wsp�pracy nauczyciela element�w nauk spo�ecznych w szkole �redniej, zbada� niekt�re z tych zagadnie� w niewielkiej spo�eczno�ci podmiejskiej na �rodkowym Zachodz�e 7. Badana grupa sk�ada�a si� z 44 uczni�w klasy X. Zasadniczy problem polegax na ustaleniu grup w obr�bie klasy, a mianowicie: "Kto z kim sig zuic~�e na r�wnych prawach i pozostaje w bliskich stosunkach" oraz na zbadaniu tych grup z punktu widzenia uwarstwienia spo�ecznego albo poziomu ,,klasy spo�ecznej" uczni�w. Cook i jego wsp�pracownicy interesowali si� r�wnie� tym, �eby poprzez zastosowanie "indywidualnego kierowania" i ;,metom- kierownictwa �rupo~~ego" wprowadzi� zmiany w stosunkach mi�dzy tymi uczniami.
Cook zebra� najpierw dane doty cz�ce s-~asuni~�w rodzinnych ka�dego z uczni�w, opinii, jak� maj� o nich r�wie�nicy, oraz kontakt�w z kolegami. Na podstawie tych danych podzieli� on uczni�w na trzy grupy: klas� g�rn� albo zbli�on� do g�rnej, klas� �redni� i klas� ni�sz�, oraz wska~a� na stosunki interpersonalne i ugrupowania uczni�w. Diagramy ukazuj�ce te zwi�zki znane s� jako socjogramy. Cook stvaierdzi�, �e trzy czwarte tych zwi�zk�w tworzy si� w obr�bie klasy, a wszystkie w obr�bie szko�y. "Wi�kszo�� pozostawa�a w obr�bie w�asnej p�ci, w�asnego statusu spo�ecznego, przy czym wyb�r zewn�trzny przewa�nie zwi�zany by� z sympatiami mi�dzy ch�opcami a dziewcz�tami; wyb�r ku g�rze spowodowany by� najcz�ciej pretendowaniem do odgrywania roligwiazd� przez dzieci z klasy �redniej". Zidentyfikowax on r�wnie� jednostki izolo~
~ L: A. Cook An Experimental Sociographic Study of a Stratified 'renth Grade
Class. "American Sociological Review". X, 1945, s. 250 - 261. Przedruk w: A. P. Coladarci (ed.) Educational Psychology, A Book of Readings. New York 1955, The Dryden Press, s. 310 - 329.
2' 19
~u.~ane (uczni�w, kt�rych jako przyjaci� nie wybiera� �aden z koleg�w szkolnych), pary (wyb�r wzajemny), la�cuchy (serie wybor�w jednostronnych) oraz paczki zar�wno otwarte, jak zamkni�te.
Je�li chodzi o drugi cel bada�, to pr�by spowodowania zmian w nieformalnej organizacji klasy poprzez kierowanie i dzia�alno�� grupow� zako�czy�y si� powodzeniem, jednak�e Cook podkre�la, �e odni�s� wra�enie, i� "stabilno�� struktury grupowej" jest znaczna. Konkluduje on, �e "wasze dane potwierdzajd hipotez� zr�nicowania klasowego w�r�d nastolatk�w".
Badania Cooka nale�a�y, jak ju� stwierdzili�my, do zakresu bada� psychologu spo�ecznej i socjologii szko�y. Wykazywa�y one niekt�re wp�ywy szerszego �rodowiska, kultury i obyczaj�w spo�ecze�stwa na �ycie spo�eczne uczni�w. Badaj�c pewne metody, za pomoc� kt�rych szko�a mo�e stara� si� zmieni� to �ycie grupowe, autor doszed� jednak do wniosku, �e pr�by takie mog� doprowadzi� tylko do cz�ciowego sukcesu ze wzgl�du na inne dzia�aj�ce czynniki. I znowu wnioski te, poparte przez inne badania, mog� mie� powa�ne znaczenie dla rozwoju ca�ego programu szkolnego, jak r�wnie� dla pracy nauczycieli i specjalist�w (zw�aszcza doradc�w) w szkole.
PSYCHOLOGIA WYCHOWAWCZA JAKO DYSCYPLINA NAUKOWA
Naszkicowali�my zaledwie w og�lnych zarysach prac� czterech badaczy. Te cztery prace badawcze s� z kolei reprezentatywne tylko w bardzo niewielkim stopniu dla tysi�cy bada� przeprowadzanych w dziedzinie psychologii wychowawczej. Sugeruj� one jednak kilka aspekt�w charakterystycznych dla psychologii u�ychowawczej jako dyscypliny naukowej i dziedziny bada�:
1. Psychologia wychowawcza zajmuje si� zachowaniem cz�owieka. 2. Stanowi ona zbi�r fakt�w czy informacji pochodz�cych z obserwacji i bada�.
3. Ca�okszta�t wiedzy mo�e by� podsumowany czy uog�lniony w po�taci sformu�owanych zasad czy teorii.
4. Psychologia wychowawcza opracowa�a metodologi�, za pomoc� kt�rej przeprowadza si� badania, zbiera informacje, sprawdza hipotezy i rozwija teorie.
5. Metodologia ta stanowi przydatne narz�dzie rozwi�zywania problem�w wychowawczych w miar� ich wy�aniania si�.
6. Te informacje, ten zas5b wiedzy, te zasady, metodologia stanowi� istot� psychologii wychowawczej, tworz� podstaw� teorii wychowawezej i praktyki wychowawczej.
20
Metody psychologii wychowawczej