72 Taka mowa obejmuje wi�kszy zakres d�wi�k�w; w mowie potocznej wykorzystuje si� �rednio 4-5 d�wi�k�w...

Odnośniki

Smutek to uczucie, jak gdyby się tonęło, jak gdyby grzebano cię w ziemi.
JOWISZ W ZNAKU RAKAZnaczenie oraz pełny wpływ Jowisza w znaku Raka, daje się zauważyć dopiero w środku życia, ponieważ pozycja taka, gdy chodzi o znak Raka,...
Grobstein Ruth, Wszystko o raku piersi FAKTY, KTÓRE POWINNAÂ ZNAå, I PYTANIA, KTÓRE MO˚ESZ ZADAå 37 • Skoro us∏ysza∏aÊ takà diagnoz´,...
CEL PRACY Celem pracy była ocena poziomu wiedzy z zakresu udzie- lania pierwszej pomocy uczniów szkół ponadgimnazjalnych (liceum i technikum) oraz...
— Wyczuwacie taką ingerencję nawet teraz? — Śnieżynka dotknęła swego Klejnotu...
- Bo dla mnie, to samotność, taka prawdziwa, transcendentna samotność, to jest na sam koniec orgazmu...
Polecenie traceroute zwykle jest wykorzystywane w ten sposób, jak polecenie ping – jako parametr należy podać nazwę hosta docelowego...
dzwonnica, a w rękach taką siłę, że błędnego rycerza w zbroi razem z koniem podniesie, to ma być najsłodsza księżniczka Dulcynea z Toboso? Nie powiem,...
W systemie tonalno�ci duur-moll w zakresie'wertykalnej koordynacji wsp�brzmie� uk�ad�w polifomcznychwat� zastosowanie prawid�a harmonii dur-moll(funkcyjnej)...
hazardu tak samo jak większość mężczyzn od wzięcia udziału w krzepkim turnieju, gdy siedzą bezczynnie na trybunie i patrzą, jak inni wymierzają rzetelne ciosy...
Ustalenie zakresu poj�cia zwyk�ych potrzeb rodziny zale�y od kryterium, kt�re stanowi� b�dzie podstaw� zdefiniowania tego poj�cia...

Smutek to uczucie, jak gdyby się tonęło, jak gdyby grzebano cię w ziemi.

73 W mowie np. inaczej uk�adaj� si� formanty. Decyduj� one nie o walorach estetycznych g�osu i jego warto�ci, lecz stanowi� o samog�oskach i sp�g�oskach d�wi�cznych (Zaleski 1968).
196
PRAKTYCZNA METODA PRACY NAD G�OSEM
nego nauczyciela-wokalisty, kt�ry nie tylko t�umaczy, pokazuje i wyja�nia, ale w trakcie �piewania potrafi korygowa� w�a�ciwie ka�dy b��d emisyjny, kt�ry odczuwa cz�sto jedynie na podstawie barwy d�wi�ku. Nauczyciel taki wska�e, co jest przyczyn� b��du, i udzieli konkretnej wskaz�wki. Nauka �piewania jest zindywidualizowana i nie mo�na tutaj wskaza� uniwersalnego kierunku pracy. Dobra technika jest wprawdzie jedna, ale sposob�w jej osi�gni�cia - wiele. Poni�ej przedstawiam w�asne przemy�lenia dotycz�ce kilku istotnych kwestii z zakresu techniki wokalnej.
a) uwagi wst�pne
G�os ludzki to instrument bardzo subtelny, lecz mo�na z niego wydoby� ca�� palet� d�wi�k�w i barw. Trzeba mie� jednak �wiadomo��, �e g�os mo�na w zakresie wokalnym zar�wno rozwin��, jak i zniszczy�. Mo�e nam on s�u�y� przez wiele lat, ale mo�e tak�e przez nieumiej�tne obchodzenie si� z nim ulec uszkodzeniu i zdarza si�, �e jest to stan nieodwracalny. G�osu wprawdzie zupe�nie si� nie straci, ale jego mo�liwo�ci b�d� znacznie ograniczone. Jego warto�� zostanie w wysokim stopniu obni�ona.
Zdarzy�o mi si� parokrotnie spotka� z wokalistami zajmuj�cymi si� muzyk� rozrywkow�, kt�rzy do�wiadczyli ju� zdrowotnych problem�w z g�osem. Wielu z nich by�o po leczeniu szpitalnym, zwykle po usuni�ciu guzk�w �piewaczych. Na zako�czenie leczenia foniatra �przepisa�" im recept�: Prosz� bezzw�ocznie zmieni� technik� �piewania. I w�a�nie st�d moje z owymi wokalistami spotkania.
Przed rozpocz�ciem pracy zawsze lojalnie uprzedzam: Gdy sko�czymy rehabilitacj� g�osu, nie b�dzie on ju� krzykliwy, gard�owy, st�umiony; pozbawiony zostanie wielu zab�jczych dla g�osu efekt�w. B�dzie brzmia� zupe�nie inaczej. Jak? Naturalnie. Chc�c posiada� zdrowy g�os, dotychczasowego image estradowego nie uda si� zachowa�. Prosz� si� nad tym zastanowi�.
Wybrane zagadnienia techniki wokalnej
797
Na pierwszym spotkaniu najcz�ciej si� ko�czy�o. Dlaczego? Bo niezwykle trudno jest zrezygnowa� z panuj�cej w muzyce rozrywkowej mody. Z medi�w p�yn� wzorce: si�owy �piew (a raczej krzyk), schrypni�ty g�os, spocona twarz wokalisty, a szyja napr�ona wr�cz do granic mo�liwo�ci. To jest efekt, do kt�rego si� d��y. Przy takiej muzyce publiczno�� przecie� szaleje...
A g�os? To si� nie liczy! Do czasu. Siedz�c kariery wielu rockowych zespo��w mo�emy zaobserwowa�, �e cz�sto przez rok b�d� wi�cej trwa zast�pstwo na stanowisku g��wnego wokalisty. Dlaczego? Bo ten przebywa w szpitalu na oddziale fonia-trycznym i leczy zniszczony g�os. By si� przekona� o stanie g�osu naszych rozrywkowych idoli, warto czasami pos�ucha� nie jak �piewaj�, ale jak m�wi�. Popularny telewizyjny program �Szansa na sukces" jest dobr� okazj�. Wywiad z gwiazd� - i co s�yszymy? - za�amuj�cy si�, chrypliwy g�os. W jaki spos�b ten kto� �piewa, skoro tak m�wi? �piewa - tyle tylko, �e z play-backu. Odr�bn� kwesti� jest tu aparatura nag�a�niaj�ca i mik-suj�ca, kt�ra z ka�dego d�wi�kowego bod�ca mo�e wykreowa� g�osowy idea�. A pr�buj�cy t� estetyk� na�ladowa� amatorzy cz�sto zapadaj� na r�ne g�osowe dolegliwo�ci.
Czy istniej� inne wzorce? Oczywi�cie - tak. Wielu estradowych piosenkarzy w�ada doskona�� technik�, zachowuj�c dobr� kondycj� g�osu przez wiele lat. Wspomnijmy tu chocia�by Mieczys�awa Fogga, Iren� Santor czy Hann� Banaszak.
U wielu pocz�tkuj�cych w dziedzinie �piewu pojawia si� obawa: Czy m�j g�os nie b�dzie zbyt operowy?! Odpowiemy na to pytaniem: Czy tr�bka nie jest zbyt jazzowa?
Nauczy� si� gra� na instrumencie to znaczy umie� wydobywa� z niego d�wi�ki. D�wi�k tr�bki kojarzy nam si� z wojskow� pobudk�, z Cisz� gran� nad grobem, z hejna�em mariackim, z muzyk� barokow�, z d�t� orkiestr�, z Louisem Arm-strongiem i z koncertem symfonicznym. Podobnie jak na tym samym fortepianie gra walce Fryderyka Chopina Krystian Zi-merman i jazzowe improwizacje Adam Makowicz. Ta sama
198
PRAKTYCZNA METODA PRACY NAD G�OSEM
tr�bka, ten sam fortepian, ten sam instrument. A g�os? Tak�e ten sam. Nie ma innego poprawnego sposobu wydobycia wokalnego d�wi�ku ni� naturalny. To, w jaki spos�b g�os wykorzystamy, jakie nadamy mu odcienie, zale�e� b�dzie od muzycznej stylistyki i estetyki, kt�r� wybierzemy. Emisyjny fundament pozostanie jednak wsp�lny.
b) skala g�osu