odpowiednich warunk�w do zapewnienia "wolnej gospodarki", poza tym pa�stwo nie powinno ingerowa� w spo�eczno-ekonomiczneprocesy, kt�rymi sterowa� powinny si�y...

Odnośniki

Smutek to uczucie, jak gdyby się tonęło, jak gdyby grzebano cię w ziemi.
Przykładowo, poniższe wyrażenie:Dim targetNumber As Integer = CType("12", Integer)jest odpowiednikiem następującego wyrażenia:Dim...
Analiza ta wyja�nia nam r�wnie�, dlaczego poziom produkcji odpowiadaj�cy naturalnej stopie bezrobocia jest r�wnoznaczny z potencjalnym poziomem produkcji danego...
A kto�kolwiek si� komu o pewny d�ug zapisa�, y do Grodu firma inscriptione [mocnym zapisem] odpowiada� si� podda� dobrowolnie, b�d� przed �mierci�, abo iu� y po �mierci...
Czemu więc płakała? Obawiał się jednak, Ŝe jeśli będzie próbował nalegać, tylko - Nie musi mi pani od razu odpowiadać –uspokoił ją...
Pani Hunter regularnie co miesi�c wystawia�a czeki za sw�j pobyt w klinice; bez mrugni�cia w�asnor�cznie wpisywa�a odpowiednie sumy, mimo �e czasami nawet...
– Nie złapią nas, moja piękna – odpowiedział Gabriel z udawaną brytyjską powagą...
Chrystusa i Samarytank� - naturalnie przy studni - Malczewski malowa� trzykrotnie, ale �adne z tych uj�� nie odpowiada, jak podkre�la Kazimierz Wyka, przekazowi...
Zadajecie sobie pytanie: “Jak możemy to uczynić?” Odpowiadam wam: “Tak samo jak [czyni] to Bóg, kochający nawet tego, który Go znieważa...
Zdarzy�o si� wi�c, i� jednego razu zaszed� do �wi�tyni gagatek z tych rodu, dzi�ki kt�rym rzecz posz�a w mowie, �e warszawiak w pracy, a wilk u p�uga, to jednaka przys�uga...
W tym momencie rozległo się pukanie do drzwi; do tych prastarych drzwi z nabijanego ćwiekami dębu za którymi rozciągała się jedynie otchłań białych chmur...

Smutek to uczucie, jak gdyby się tonęło, jak gdyby grzebano cię w ziemi.

Zdaniem
Habermasa niezb�dne jest zrewidowanie tych tez, by w spos�1 odpowiedni zrozumie� struktury p�nokapitalistyczne.
Ani "zubo�enie": ani "�wiadomo�� klasowa " nie okre�laj� wsp�czesnego spo�ecze�stw. zw�aszcza �e w znacznym
stopniu wzr�s� zasi�g i nat�enie wp�yw�~ , pa�stwa. Na miejscu ostrej konfrontacji klasowej pojawi� si� swe~
rodzaju "kompromis klasowy", kt�ry zosta� zawarty w warunkaQ wzgl�dnego dobrobytu, regulowanego i sterowanego
przez dzia�a~ pa�stwa (por. Habermas 1976, s. 310). P�nokapitalistyczne pa�stwl "reguluje og�lnogospodarczy obieg
�rodkami globalnego planowani~ (s. 307); wype�nia "zwi�kszaj�ce si� luki funkcjonalne rynku" (s. 30~ stwarza
odpowiednie warunki do produkcji (np. poprzez syst~ o�wiaty) i zapewnia opiek� socjaln� (np. dzi�ki rozbudowane~
systemowi ubezpiecze� spo�ecznych). Dzia�alno�� pa�stwa ma zapew~ "kompromis klasowy" - powoduje jednak
zarazem wzrost oczekiw~ spo�ecznych (w zakresie bezpiecze�stwa socjalnego, odpowiedniel , standardu �ycia), kt�re
pa�stwo musi spe�ni�. Dop�ki p�nokapita1i1 tyczne pa�stwo jest w stanie spe�nia� te oczekiwania, dop�ty cieszy 81
ono legitymizacj� ze strony wi�kszo�ci ludzi, jako �e " wiar� w legit~ cj� i przystosowanie mo�na osi�gn�� poprzez
produkcj� coraz wi�ks~ wolumenu spo�ecznego bogactwa, tzn. poprzez wzrost dobrobytu ~ wszystkich" (Dobert i
Nunner-Winkler 1975, s. 51). 1 Powy�szym stwierdzeniem dochodzimy do problemu makros~ jologicznego, kt�ry ,
zdaniem Habermasa, odgrywa podstawow� r~ w procesie socjalizacji; chodzi o legitymizacj� p�nokapitalistyczne,!
panowania, o konieczn� "lojalno�� mas", o jej powstawanie i zagro�enie. Je�eli w systemach feudalnych gwarantem
lojalno�ci by�y przede wszystkim ideologie religijne ("z �aski Bo�ej") w ram tradycyjnych obraz�w �wiata, to
argumenty uzasadnienia w spo�ec stwach kapitalistycznych o ustrojach parlamentarnych zasadni zmieni�y si�. Po
pierwsze, p�no kapitalistyczne pa�stwo legitym. si� poprzez zapewnienie powszechnego dobrobytu. Poniewa� jed
nawet w kapitalizmie przemys�owym dobrobytu nie mo�na w spo dowolny mno�y� i poniewa� interesy kapita�u
musz� by� bronia" pa�stwo ma do wykonania trudne zadanie. Te wzajemne zale�n staj� si� szczeg�lnie widoczne w
okresach masowego bezrob
i redukcji �wiadcze� socjalnych. Po drugie, p�nokapitalistyczne pa� s legitymizuje si� poprzez demokratyczne zasady
rewolucji bur�uazyji: (wolno��, r�wno��, braterstwo ), na kt�rej tradycj� si� powo :
!"
I
Pa�stwo ma ustr�j demokracji parlamentarnej, zgodnie z kt�rym wszelka w�adza (panowanie) pochodzi od ludu.
W�adza pa�stwowa nie mo�e tych roszcze� demokracji negowa�, lecz musi si� z nimi liczy�, w przeciwnym razie
rz�dy mog� zosta� odwo�ane i ca�y system mo�e si� znale�� w kryzysie zwi�zanym z brakiem zaufania ze strony
spo�ecze�stwa. Problematyka legitymizacji w p�nym kapitalizmie sprowadza si� zatem - m�wi�c w uproszczeniu -
do podw�jnej sprzeczno�ci: bur�uazyjno-demokratyczna zasada "r�wno�ci" musi by� wiarygodna w spo�ecze�stwie,
kt�re charakteryzuje si� nier�wno�ci�, oraz zasada "panowania przez lud" musi by� wiarygodna w spo�ecze�stwie, w
kt�rym wp�yw na decyzje polityczne maj� przede wszystkim interesy uprzywilejowanej mniejszo�ci.
Na pierwsz� sprzeczno�� odpowiedzi� bur�uazyjnego systemu legitymizacji jest klasyczna ideologia osi�gni��:
r�wno�� definiuje si� jako r�wno�� szans w konkurencyjnej walce. Efektem konkurencji s� r�ne osi�gni�cia, co w
osobliwy doprawdy spos�b pozwala okre�la� istniej�c� nier�wno�� spo�eczn� jako "sprawiedliwa" (por. Offe 1970;
Habermas 1976, s. 322 nn.). Na drug� sprzeczno�� odpowiedzi� jest proces legitymizacji, kt�ry "zapewnia lojalno��
mas, ale bez wsp�uczestnictwa" (Habermas 1976, s. 309): polityczne prawo wp�ywu na podejmowane decyzje
redukuje si� w "odpolitycznionym " �yciu publicznym do uczestnictwa w wyborach (czy te� do nieuczestniczenia w
wyborach). "Ideologia osi�gni��" i "polityczna bierno��" stanowi� zatem dwa podstawowe elementy spo�eczno-
psychologiczne zapewniaj�ce w �wiadomo�ci spo�ecze�stwa podstaw� (koniecznej dla interesu systemu) lojalno�ci
mas.
Habermas w szczeg�owych makrosocjologicznych analizach przedstawia tez�, �e w wyniku przemian struktury
spo�ecznej podstawowe elementy ideologii bur�uazyjnej ulegaj� post�puj�cej erozji (por. 1973b, s. 111), tak �e w
p�nym kapitalizmie problem legitymizacji sta� si� kwesti� nies�ychanie �ywotn�. Poniewa� teza ta ma szczeg�lne