innych zmys��w u niewidomych, istnia�y r�wnie� takie, kt�re temuzaprzecza�y...

Odnośniki

Smutek to uczucie, jak gdyby się tonęło, jak gdyby grzebano cię w ziemi.
resów, na które na le ¿y prze kie ro waæ wia do moœæ, plik fil tru mo¿e za wie raæ te sty za - war to œci przy chodz¹cej wia do mo œci, tak by na przyk³ad wia do...
przekazywaniu właściwym adresatom we właściwym czasie informacji, które zostaną zrozumiane zgodnie z intencją nadawcy;zdolności do właściwego odbioru...
304 Roz dzia³ 17: Pocz ta elek tro nicz na Cc:Jest to li sta ad resów e-ma il, na które zo sta nie wys³ana ko pia „do wia do mo œci”...
Od strony ulicy prawie wszystkie bary oraz mniejsze sklepy zamiast ścian miały różnego rodzaju żaluzje, które usuwano całkowicie lub rolowano na czas otwarcia...
Wysunąwszy delikatnie ramię spod głowy Clare, wstał z łóżka, krzywiąc się z bólu, gdyż skaleczenia i rany, które przez noc trochę przyschły, znowu się...
S�d Najwy�szy z kolei zauwa�a, �e prawo do odmowy zastosowania przepis�w ustawy, kt�re s�dy uznaj� za sprzeczne z konstytucj�, wynika z trzech wyra�onych w niej zasad: jej...
Ustalenie zakresu poj�cia zwyk�ych potrzeb rodziny zale�y od kryterium, kt�re stanowi� b�dzie podstaw� zdefiniowania tego poj�cia...
Program komputerowy jest sekwencją rozkazów, które muszą być wykonane w określonym porządku, zaś wynik działania rozkazu często zależy od wyniku...
pozytywistycznych, które wszelkie warianty artyzmu traktują jako instrumenty krasomówcze, a wartość słowa poetyckiego pragną mierzyć wartością...
Diagnozowanie problem�w z niskopoziomowym ruchem IPPierwsza seria test�w bada niskopoziomowe us�ugi, kt�re s� niezb�dne do pracy Samby...

Smutek to uczucie, jak gdyby się tonęło, jak gdyby grzebano cię w ziemi.

Do takich m. in. nale�� badania S. Hellera, przeprowadzone w
Lipsku w 1892 r. Podobnie P. Villoy pisze: "Liczne do�wiadczenia wykaza�y,
�e zmys�y nie doskonal� si� u niewidomego, tzn. �e dotyk i s�uch u
niewidomego nie jest subtelniejszy ni� u widz�cego".
Jeszcze bardziej rewelacyjne wyniki uzyska� w 1899 r. Griesbach, kt�ry
stwierdzi� ni�sz� sprawno�� dotyku i s�uchu u niewidomych (por. M.
Grzegorzewska 1926, s. 21, 22, 65, 66, 105�).
Podobnie twierdzenie o �cis�ej analogii dotyku i wzroku nie zosta�o w
badaniach potwierdzone. Ka�dy bowiem zmys� ma swoist� budow� - struktur� i
funkcj� - oraz wykazuje swoisto�� wra�e�. Najdok�adniej stwierdza to znane
w psychologii prawo swoistej energii zmys��w J. Muellera, kt�re brzmi:
"Wszelkie r�nice jako�ciowe mi�dzy g��wnymi rodzajami wra�e� zale�� nie
tylko od rodzaju podniety, ale r�wnie� od swoistej zdolno�ci ka�dego z
organ�w zmys�owych oraz odpowiednich centr�w m�zgu do wywo�ywania takich, a
nie innych wra�e�, nawet pod wp�ywem podniet niew�a�ciwych" (W. Witwicki
1946, s. 99�). Przyj�cie wi�c twierdzenia o �cis�ej analogii mi�dzy
dotykiem i wzrokiem jest niezgodne z tym prawem. Nie mo�e wi�c by� mowy o
ca�kowitym zast�pstwie wzroku przez dotyk u niewidomych.
1.2. Kompensacja percepcyjna
W miar� rozwoju bada� nad funkcjonowaniem zmys��w, teoria "wikariatu"
by�a wypierana przez pogl�dy, kt�re wy�sz� sprawno�� pozosta�ych zmys��w u
niewidomych przypisywa�y ich stronie psychologicznej, a nie wra�liwo�ci i
czu�o�ci sensorycznej.
W tym przypadku doskonaleniu mia�aby podlega� og�lna sprawno�� poznawcza,
a zw�aszcza sprawno�ci percepcyjne - ca�y proces spostrzegania. St�d nazwa
tego poziomu kompensacji - kompensacja percepcyjna.
Do zwolennik�w takiej interpretacji wy�szo�ci funkcjonalnej zmys��w u
niewidomych nale�a�a M. Grzegorzewska (1926, s. 111 i 112�). Opieraj�c si�
na badaniach J. Joteyko nad kszta�towaniem zmys��w u os�b pe�nosprawnych
stwierdza ona: "Nie mo�e by� wikariatu zmys��w w znaczeniu fizjologicznym
dla tej przyczyny, �e pobudliwo�� organ�w zmys�owych nie podlega
wy�wiczeniu, jak to mo�na stwierdzi� u normalnych. A poniewa� nie mo�emy
przyzna� niewidomym jakich� w�adz specjalnych i wobec tego, �e wszyscy
autorowie przemawiaj�cy za wikariatem zmys��w u niewidomych przypisuj� go
wprawie, mo�emy wywnioskowa�, �e znajdujemy si� wobec prawa og�lnego (...)
Kszta�cenie zmys��w nie prowadzi do powi�kszenia pobudliwo�ci (ostro�ci),
czyli strony fizjologicznej wra�e� zmys�owych; nabytek jest natury
psychologicznej".
Zagadnienie kompensacji u niewidomych dok�adniej om�wi�a ona na sesji
Komisji Kompensacji Czynno�ci Narz�d�w Zmys��w Polskiej Akademii Nauk w
1958 r. w referacie pt. "Zjawisko kompensacji u niewidomych i g�uchych"
(1964�). Przedstawi�a ona w nim teori� kompensacji poprzez kszta�towanie
tzw. dynamicznych uk�ad�w strukturalnych, przyjmuj�c za podstaw� nauk� I.
P. Paw�owa o wy�szych czynno�ciach nerwowych. Dynamiczne uk�ady
strukturalne powstaj� jako skutek pobudzenia r�nych punkt�w kory m�zgowej
w wyniku r�wnoczesnego dzia�ania bod�c�w - przedmiot�w czy zjawisk - na
nasze zmys�y, a �ci�lej m�wi�c na receptory. Pobudzone punkty ulegaj�
skojarzeniu dzi�ki podstawowej funkcji kory m�zgowej - syntezie, co okre�la
si� mianem zwi�zk�w czasowych. W ten spos�b w wyniku wsp�dzia�ania
wszystkich zmys��w (analizator�w) powstaj� obrazy spostrzeganych
przedmiot�w czy zjawisk. Zwi�zki czasowe, czyli skojarzenia intermodalne,
podlegaj� utrwaleniu w korze m�zgowej, lecz nie jest to utrwalenie
statyczne i trwa�e. W miar� nabywania nowych do�wiadcze� - wra�e�;
spostrze�e� zwi�zki te mog� ulec rozkojarzeniu w wyniku tzw. wy�szej
analizy, a tak�e mog� powstawa� nowe po��czenia i coraz to bardziej z�o�one
w wyniku dalszej syntezy. Tak wi�c uk�ady strukturalne, kt�re powstaj� w
korze m�zgowej, nazywane s� dynamicznymi.
Wsp�dzia�anie zmys��w trzeba rozumie� jako pewien system, w kt�rym ka�dy
z nich ma swoj� rol� i uzale�niony jest od innych zmys��w. I. M. So�owjowa
(1976, s. 19�) pisze na ten temat: "Przynale�no�� narz�d�w zmys��w do
jednego systemu uzale�nia prac� ka�dego narz�du od dzia�alno�ci ca�ego
systemu". Rola ka�dego ze zmys��w jest r�na w tym systemie. Wynika to z
pewnej hierarchii zmys��w, w�r�d kt�rych wzrok, a nast�pnie s�uch odgrywaj�
wiod�c� rol�. Jednak w konkretnych i okre�lonych sytuacjach rola ta mo�e
si� zmieni� od wiod�cej do wsp�uczestnicz�cej czy nawet pomocniczej
(drugorz�dnej). Zale�y to od rodzaju bod�c�w aktualnie dzia�aj�cych.
Uszkodzenie jednego ze zmys��w odbija si� na funkcjonowaniu ca�ego systemu
i poszczeg�lnych jego cz�ci (element�w), zmienia ich rol�, a zarazem